Cá là thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn của người Việt, không chỉ dễ chế biến mà còn chứa nhiều dưỡng chất tốt cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.
Tuy nhiên, không phải loại cá nào được bày bán ngoài chợ hay siêu thị cũng đảm bảo chất lượng. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, việc chọn mua cá không đúng cách có thể khiến người tiêu dùng vô tình mang về những mối nguy cho sức khỏe.
Dưới đây là ba dấu hiệu nhận biết cá không nên mua, dù giá rẻ hay trông có vẻ bắt mắt.
Cá có mắt lõm, mang sẫm màu hoặc thâm đen
Đôi mắt và mang là “tấm gương” phản ánh rõ nhất độ tươi của cá. Cá mới đánh bắt thường có mắt trong veo, hơi lồi và sáng; mang có màu đỏ tươi, không có mùi lạ.
Ngược lại, nếu mắt cá lõm sâu, đục mờ, mang chuyển sang màu nâu hoặc thâm đen, đây là dấu hiệu cá đã chết lâu hoặc bị ươn. Loại cá này không chỉ mất đi vị ngọt tự nhiên mà còn tiềm ẩn nguy cơ nhiễm khuẩn do quá trình phân hủy.
Một số người bán có thể dùng thủ thuật để khiến cá trông tươi hơn, chẳng hạn như rửa qua nước muối hoặc ướp đá lạnh. Tuy nhiên, điều đó không thể che giấu hoàn toàn tình trạng kém chất lượng. Khi thấy mắt cá không còn sáng hoặc mang có mùi tanh nặng, người tiêu dùng nên dừng lại và chọn con khác.
Cá có lớp nhớt dày, đục và mùi lạ
Một trong những tiêu chí đầu tiên khi chọn cá là quan sát lớp nhớt bên ngoài. Theo các chuyên gia an toàn thực phẩm, cá tươi thường có lớp nhớt mỏng, trong suốt và trơn mịn. Đây là lớp bảo vệ tự nhiên giúp cá duy trì độ ẩm và tươi ngon.
Nếu lớp nhớt trở nên dày, đục hoặc có cảm giác nhờn dính, đó là dấu hiệu cá đã để lâu hoặc bị hư hỏng do điều kiện bảo quản không đảm bảo. Thịt những con cá này thường mềm nhũn, khi nấu dễ tan và có mùi tanh nặng, thậm chí gây buồn nôn.
Ngoài ra, lớp nhớt dày còn là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn và nấm mốc phát triển. Việc ăn phải cá đã nhiễm khuẩn có thể dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa, ngộ độc thực phẩm hoặc viêm nhiễm đường ruột. Vì vậy, người tiêu dùng nên kiểm tra kỹ bằng cách chạm nhẹ vào bề mặt cá: nếu cảm thấy nhớt nhiều hoặc tay bị dính bẩn, nên tránh mua.
Cá đã sơ chế sẵn, cắt khúc hoặc bỏ ruột
Nhiều người có thói quen chọn cá đã được làm sẵn để tiết kiệm thời gian nấu nướng. Tuy nhiên, đây lại là một trong những sai lầm phổ biến nhất. Theo các chuyên gia, cá đã qua sơ chế thường là cá đã để lâu hoặc sắp hỏng, được người bán “tận dụng” bằng cách cắt khúc, làm sạch để đánh lừa cảm quan người mua.
Khi cá đã bị mổ bụng hoặc cắt nhỏ, việc quan sát màu da, mắt hay mang - những dấu hiệu nhận biết độ tươi trở nên gần như không thể. Thịt cá dạng này cũng nhanh bị bở, mất vị ngọt và khi chế biến có thể bốc mùi tanh khó chịu.
Để đảm bảo an toàn thực phẩm, các chuyên gia khuyên nên ưu tiên chọn cá còn sống hoặc mới đánh bắt, sau đó tự làm tại nhà. Việc này không chỉ giúp giữ trọn hương vị tự nhiên mà còn giúp người nội trợ kiểm soát tốt hơn về vệ sinh và chất lượng món ăn.
Việc lựa chọn cá tươi tưởng chừng đơn giản nhưng lại là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Chỉ với vài thao tác quan sát và kiểm tra nhỏ, người tiêu dùng có thể tránh được nguy cơ ngộ độc và đảm bảo bữa ăn gia đình vừa ngon miệng vừa an toàn.
Xem thêm: 3 phần thịt gà dễ gây bệnh mà nhiều người lại ăn, chuyên gia cảnh báo hậu quả khó ngờ
