Trong bữa ăn hằng ngày của nhiều gia đình Việt, không ít loại rau quen thuộc thường bị xem là bình dân, thậm chí bị né tránh vì hình thức hay cảm giác khi ăn.
Rau đay là một ví dụ điển hình. Khi nấu chín, rau tiết ra chất nhớt tạo độ sánh cho nước canh, khiến nhiều người e ngại. Tuy nhiên, đằng sau đặc điểm này là những lợi ích sức khỏe đáng chú ý, đến mức rau đay từng được ví von là “nhân sâm của người nghèo”.
Rau đay có tên khoa học là Corchorus olitorius, còn được biết đến ở nhiều quốc gia với tên gọi jute leaves. Đây là loại rau dễ trồng, giá thành thấp, xuất hiện phổ biến trong các bữa cơm mùa hè của người Việt.
Không chỉ là món ăn dân dã, rau đay còn được sử dụng như một loại thực phẩm - dược liệu tại nhiều nước châu Á và châu Phi, nơi người dân tin rằng nó góp phần duy trì sức khỏe bền bỉ theo thời gian.
Chất nhớt “khó ăn” nhưng lại là điểm mạnh
Điểm khiến rau đay gây tranh cãi nhiều nhất chính là chất nhầy tự nhiên xuất hiện khi nấu. Thực chất, đây là mucilage - một dạng polysaccharid hòa tan trong nước. Với người chưa quen, cảm giác nhơn nhớt có thể gây khó chịu. Song, trong y học, mucilage lại được đánh giá cao nhờ khả năng bảo vệ và hỗ trợ hệ tiêu hóa.
Khi đi vào cơ thể, chất nhầy này giúp bôi trơn đường ruột, kích thích nhu động ruột, từ đó hỗ trợ nhuận tràng và giảm táo bón. Đồng thời, nó còn tạo lớp màng bảo vệ niêm mạc dạ dày, góp phần giảm kích ứng và hạn chế nguy cơ viêm loét. Đây cũng là lý do rau đay thường được khuyên dùng trong những ngày nắng nóng, khi cơ thể dễ rơi vào trạng thái “nhiệt trong”.
Về mặt dinh dưỡng, rau đay chứa nhiều vitamin A, C, E, B6 và folate, cùng các khoáng chất thiết yếu như canxi, sắt, magie. Đáng chú ý, loại rau này còn cung cấp omega-3 nguồn gốc thực vật (ALA), có tác dụng chống viêm và bảo vệ tế bào trước tác động của các gốc tự do. Tại một số quốc gia như Nhật Bản, rau đay được ưa chuộng nhờ được cho là có lợi cho làn da và hệ miễn dịch.
Lợi ích toàn diện nhưng cần dùng đúng cách
Không chỉ tốt cho tiêu hóa, hàm lượng chất xơ hòa tan trong rau đay còn giúp hạn chế hấp thu cholesterol xấu, từ đó hỗ trợ bảo vệ tim mạch. Việc bổ sung rau đay hợp lý trong khẩu phần ăn được cho là có thể góp phần cải thiện mỡ máu và giảm nguy cơ bệnh tim.
Theo y học cổ truyền, rau đay có tính hàn, tác dụng thanh nhiệt, giải độc. Với phụ nữ sau sinh, đây là loại rau thường được dùng để hỗ trợ lợi sữa nhờ lượng nước và chất nhầy dồi dào.
Ngoài ra, trong 100g rau đay có khoảng 182mg canxi, là mức khá cao so với nhiều loại rau xanh khác, giúp hỗ trợ xương chắc khỏe và phòng ngừa loãng xương ở người lớn tuổi.
Bên cạnh đó, các chất chống oxy hóa như lycopene, cùng vitamin C và A, góp phần tăng cường miễn dịch, bảo vệ gan và làm chậm quá trình lão hóa. Magie trong rau đay hỗ trợ thư giãn thần kinh, cải thiện giấc ngủ, trong khi vitamin B6 và folate có lợi cho thị lực, đặc biệt ở người cao tuổi.
Dù mang lại nhiều lợi ích, rau đay cũng cần được sử dụng đúng cách. Rau nên chọn loại tươi, sạch và nấu chín kỹ. Người có hệ tiêu hóa yếu, dễ tiêu chảy không nên ăn quá nhiều trong một bữa.
Trẻ nhỏ cũng cần dùng với lượng vừa phải để tránh ảnh hưởng đến khả năng hấp thu khoáng chất. Khi được sử dụng hợp lý, loại rau dân dã này hoàn toàn có thể trở thành “trợ thủ” cho sức khỏe mỗi gia đình.
Xem thêm: Cụ ông sống thọ 111 tuổi mỗi ngày đều ăn 2 món này, ở Việt Nam bán rất rẻ
