Một ngôi làng hẻo lánh ở huyện Thanh Long, tỉnh Hà Bắc (Trung Quốc) gần đây trở thành tâm điểm chú ý khi hàng loạt người dân lao vào "đào vàng bằng nước". Họ dùng máy bơm hút nước ngầm từ giếng sâu, sau đó dùng than hoạt tính để hấp phụ và tách vàng từ nguồn nước này.
Theo tờ Tân Kinh Báo, nhiều hộ dân cho biết mỗi mẻ than hoạt tính có thể chiết xuất được vài chục gram vàng, mang lại lợi nhuận hàng chục nghìn nhân dân tệ. Một số người dân thậm chí tiết lộ, mỗi năm có thể thu nhập tới hơn 400.000 nhân dân tệ (khoảng 1,48 tỷ đồng) nhờ phương pháp này.
Người dân địa phương cho biết, việc "hút nước lấy vàng" đã tồn tại nhiều năm, nhưng hai năm gần đây trở nên rầm rộ hơn khi giá vàng tăng cao. Anh Trương Hạo Tường, một cư dân trong làng, cho hay: "Trong làng giờ giếng nào cũng được gọi là 'giếng hút vàng'. Nhà nào cũng đang đào giếng, lắp máy bơm để lọc nước".
Quy trình khá đơn giản: nước ngầm được bơm lên, dẫn qua thùng sắt chứa than hoạt tính để hấp phụ nguyên tố vàng, sau đó nước thải lại được xả ngược ra sông. Khi than đã bão hòa, người dân tiến hành nung, tách để thu lấy vàng. Một số người cho biết, mỗi lần có thể thu vài chục gram, thu nhập cao nhất lên tới 4-5 vạn tệ (khoảng 180 triệu đồng) cho một mẻ.
Tuy nhiên, việc khai thác ồ ạt này cũng khiến hệ sinh thái địa phương bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Phần lớn các giếng sâu đều không có giấy phép khai thác nước ngầm, mỗi giờ có thể hút hàng chục tấn nước.
Một số hộ dân cho biết giếng nước sinh hoạt đã cạn khô, không còn dùng được. Có gia đình tiêu tốn tới hơn 8 vạn tệ (khoảng 288 triệu đồng) tiền điện mỗi năm chỉ để vận hành máy bơm.
Theo các chuyên gia địa chất, khu vực này từng có một mỏ vàng đã ngừng khai thác từ nhiều năm trước. Ông Tô Đức Thần, nhà nghiên cứu tại Viện Khoa học Địa chất Trung Quốc, nhận định: "Trong quá trình khai thác trước đây, có thể người ta đã dùng nhiều hóa chất xử lý quặng, khiến các hợp chất chứa vàng ngấm xuống lòng đất, hòa vào nguồn nước ngầm".
Tuy nhiên, ông cảnh báo việc bơm nước ngầm lên hàng loạt không chỉ gây sụt mạch nước mà còn tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm kim loại nặng, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân khi nguồn nước bị tái sử dụng hoặc chảy vào sông hồ.
Ông Tô Đức Thần kêu gọi chính quyền địa phương cần nhanh chóng can thiệp, cấm triệt để hành vi "hút nước lấy vàng" và tăng cường quản lý các khu mỏ bỏ hoang. Ông cũng nhấn mạnh, giá vàng tăng cao khiến nhiều người mạo hiểm khai thác trái phép, có thể dẫn đến hệ lụy sinh thái nghiêm trọng nếu không kiểm soát kịp thời.
Hiện chính quyền Thanh Long chưa đưa ra phản hồi chính thức, song vụ việc đã thu hút sự chú ý lớn trên mạng xã hội Trung Quốc, khi nhiều người lo ngại "vàng thật đổi bằng môi trường thật" sẽ là cái giá quá đắt cho sự tham lam nhất thời.
