Tối 23/8, tại một bãi biển ở thành phố Lục Phong, tỉnh Sán Vĩ (Quảng Đông, Trung Quốc), nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp Tân Hồng Tiêu (Xin Hongbiao) đã bất ngờ ghi lại được khoảnh khắc hiếm hoi: một tia sét xanh phóng vọt lên bầu trời khi anh đang chụp Dải Ngân Hà. Đây được đánh giá là một trong những lần hiếm hoi hiện tượng sét tia xanh được quan sát rõ ràng tại Trung Quốc.
Theo chia sẻ của Tân Hồng Tiêu với Cover News, anh đến bãi biển cùng các con vào buổi tối để dựng lều và chụp time-lapse bầu trời sao. Trong lúc chỉnh máy, sóng biển bất ngờ làm lệch hướng chân máy, vô tình đưa ống kính về phía một đám mây giông. Chính sự trùng hợp này đã giúp anh bắt trọn tia sáng xanh lam rực rỡ lóe lên từ đỉnh mây. “Tôi đang dọn dẹp đồ thì con tôi nói có sét trên trời. Không ngờ lại ghi lại được khoảnh khắc quý giá như vậy”, anh kể.
Ngay sau khi đoạn video được đăng tải lên mạng xã hội, cộng đồng mạng đã nhanh chóng lan truyền, nhiều người bình luận: “Anh ấy vừa trúng số độc đắc”.
Giải thích về sự việc, ông Dương Nguyệt Tân (Yang Yuexin), kỹ sư cao cấp về sét tại Cục Khí tượng Thâm Quyến, cho biết sét tia xanh là dạng phóng điện khí quyển đặc biệt, thường xuất hiện ở gần đỉnh của các đám mây đối lưu mạnh. Khi phân tử nitơ trong khí quyển bị kích thích bởi điện trường giông bão, chúng phát ra ánh sáng xanh, tạo thành các cột sáng hình nón bắn thẳng lên trời.
“Khác với sét sprite đỏ thường thấy hơn, xác suất để quan sát tia xanh cực kỳ thấp, dưới một phần mười nghìn. Trên toàn cầu, chỉ vài trường hợp được ghi nhận mỗi năm. Khoảnh khắc ở Lục Phong có thể xem là một trong những hình ảnh rõ nét nhất từng được ghi lại tại Trung Quốc”, ông nói.
Trong vòng 5 năm qua, Cục Khí tượng Thâm Quyến chỉ mới ghi nhận hiện tượng sét sprite đỏ, vốn xuất hiện ở độ cao lớn hơn, dạng phân nhánh và tồn tại trong vài phần mười giây. Trong khi đó, tia xanh thường phóng ra ở độ cao thấp hơn, tồn tại lâu hơn nhưng lại hiếm xuất hiện hơn.
Theo chuyên gia, sự xuất hiện của sét tia xanh không nhất thiết liên quan trực tiếp đến bão, song bão thường tạo điều kiện thuận lợi bởi cấu trúc mây đối lưu mạnh mẽ. Tia xanh cũng như tia đỏ thường được ghi nhận ở khoảng cách xa so với tâm dông. Do đó, người quan sát hoặc nhiếp ảnh gia cần giữ khoảng cách an toàn từ 100 đến 300 km để tránh rủi ro sét đánh trực tiếp và đồng thời có được góc chụp đủ rộng.
Cũng trong tháng này, tại Tây Tạng, một đoạn video ghi lại hiện tượng sét sprite đỏ đã gây chú ý khi những cụm ánh sáng đỏ phân nhánh lóe sáng chỉ trong tích tắc. Hai hiện tượng sprite đỏ và tia xanh được coi là những “hiện tượng phóng điện trên cao” (TLE) cực kỳ quý hiếm, mang lại nhiều giá trị khoa học trong nghiên cứu khí quyển.
Với Tân Hồng Tiêu, khoảnh khắc ghi lại sét tia xanh là một sự kiện đáng nhớ trong sự nghiệp nhiếp ảnh của anh. Nổi tiếng với niềm đam mê theo đuổi những cảnh tượng thời tiết khắc nghiệt, anh từng nhiều lần săn mây giông, cầu vồng và các hiện tượng hiếm hoi khác. Tuy nhiên, chính sự tình cờ của buổi tối 23/8 đã mang đến cho anh một thước phim được cộng đồng mạng đánh giá là “có một không hai”.
Các nhà khoa học nhận định, sự lan tỏa của những hình ảnh này không chỉ dừng lại ở giá trị nghệ thuật, mà còn góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về hiện tượng tự nhiên hiếm gặp, đồng thời khuyến khích nhiều nghiên cứu sâu hơn về sự tương tác giữa khí quyển và các cơn giông mạnh.
Hiện tượng tia xanh tại Quảng Đông vì thế không chỉ là khoảnh khắc may mắn của một nhiếp ảnh gia, mà còn là minh chứng cho sự kỳ vĩ của thiên nhiên, nơi những bí ẩn khoa học vẫn đang chờ được khám phá.
