Một trường hợp y tế hiếm gặp tại tỉnh An Huy (Trung Quốc) đang gây chú ý dư luận khi một bé gái 4 tuổi được chẩn đoán mắc giang mai giai đoạn hai, dù không hề liên quan đến con đường lây nhiễm tình dục - nguyên nhân lại xuất phát từ chính thói quen chăm sóc quen thuộc trong gia đình.
Theo truyền thông Trung Quốc, bé gái được gia đình đưa đi khám vì toàn thân xuất hiện các nốt mẩn đỏ không đau, không ngứa. Ban đầu, bác sĩ tại bệnh viện địa phương cho rằng đây chỉ là phản ứng dị ứng thông thường và kê thuốc chống dị ứng. Tuy nhiên, sau một thời gian điều trị, các triệu chứng không những không thuyên giảm mà còn lan rộng hơn, buộc gia đình phải chuyển bé đến bệnh viện tuyến trên để kiểm tra chuyên sâu.
Tại đây, các bác sĩ nhận thấy các nốt ban ở lòng bàn tay và bàn chân của bé có hình thái bất thường, không giống với phát ban dị ứng thông thường mà lại rất điển hình cho ban giang mai giai đoạn hai. Kết quả xét nghiệm sau đó xác nhận bé gái mắc giang mai mắc phải (hậu thiên).
Điều khiến nhiều người bàng hoàng là sau khi loại trừ các khả năng như xâm hại tình dục hay truyền máu, đội ngũ y tế đã xác định nguồn lây nhiễm đến từ bà nội của bé. Người bà được biết là đang mắc giang mai nhưng chưa từng điều trị đầy đủ và hệ thống. Trong quá trình chăm sóc cháu, bà thường xuyên mớm thức ăn bằng miệng. Đáng chú ý, thời điểm đó bà bị chảy máu nướu răng, trong khi khoang miệng của bé cũng có vết trầy xước nhỏ, tạo điều kiện để vi khuẩn giang mai xâm nhập qua đường nước bọt dù nguy cơ lây truyền theo cách này vốn rất thấp.
Bác sĩ Lý Thiên Cử, Trưởng khoa Da liễu Bệnh viện Nhân dân Trịnh Châu, cho biết: ngoài con đường lây truyền qua quan hệ tình dục, giang mai còn có thể lây từ mẹ sang con, qua đường máu hoặc tiếp xúc gián tiếp. Phụ nữ mang thai mắc giang mai có nguy cơ truyền bệnh cho thai nhi trong thai kỳ hoặc khi sinh. Ngoài ra, việc dùng chung kim tiêm, dụng cụ y tế không được tiệt trùng, truyền máu nhiễm bệnh hay tiếp xúc gần như dùng chung bát đũa, mớm thức ăn, hôn miệng cũng có thể gây lây nhiễm nếu niêm mạc miệng của một trong hai bên bị tổn thương.
Theo các chuyên gia, giang mai được chia thành ba giai đoạn. Trong đó, giai đoạn một và hai có khả năng lây nhiễm cao nhất nhưng triệu chứng lại dễ bị nhầm lẫn với các bệnh da liễu thông thường. Giai đoạn một thường xuất hiện sau 3-4 tuần nhiễm bệnh với các vết loét không đau tại vị trí vi khuẩn xâm nhập như bộ phận sinh dục, miệng hoặc tay, kèm theo sưng hạch. Giai đoạn hai, xuất hiện sau đó 6-12 tuần, có thể gây phát ban toàn thân, sốt nhẹ, mệt mỏi, tổn thương niêm mạc, rụng tóc. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh tiến triển sang giai đoạn ba, gây tổn thương nghiêm trọng đến tim mạch, xương khớp và hệ thần kinh, thậm chí đe dọa tính mạng.
Bác sĩ nhấn mạnh, giang mai là bệnh có thể phòng ngừa và điều trị được, với điều kiện phát hiện sớm và cắt đứt nguồn lây. Người trưởng thành cần tránh quan hệ tình dục không an toàn, chủ động xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, không dùng chung các vật dụng cá nhân có thể tiếp xúc với máu như bàn chải đánh răng hay dao cạo râu. Khi chăm sóc trẻ nhỏ, tuyệt đối không mớm thức ăn bằng miệng, không hôn trực tiếp lên miệng hoặc mặt trẻ, và nên sử dụng riêng, vệ sinh kỹ các dụng cụ ăn uống của trẻ.
Đối với phụ nữ mang thai, việc tầm soát giang mai trước và trong thai kỳ là vô cùng cần thiết. Nếu không may mắc bệnh, cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị để giảm thiểu nguy cơ lây truyền cho con. Các bác sĩ cũng khuyến cáo, khi xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ hoặc từng có hành vi nguy cơ cao, người dân nên đi khám sớm, bởi dù giang mai ở giai đoạn muộn vẫn có thể kiểm soát, nhưng những tổn thương cơ quan đã xảy ra thường không thể hồi phục.
