Ba sinh viên của Đại học Công nghệ Nanyang (NTU), Singapore, đang đối mặt với những hậu quả nặng nề sau khi bị nhà trường đánh trượt trong một môn học do bị cáo buộc sử dụng trí tuệ nhân tạo tạo sinh (GenAI) để gian lận học thuật. Tuy nhiên, họ khẳng định mình vô tội và cho rằng những cáo buộc mà giảng viên đưa ra là "thiên vị" và "thiếu cơ sở".
Sử dụng công cụ trích dẫn bị quy kết dùng AI
Mọi chuyện bắt đầu từ môn học “Sức khỏe, Dịch bệnh và Chính trị” do giảng viên Sabrina Luk giảng dạy. Trong bài tập cuối kỳ, sinh viên A (22 tuổi) cho biết cô sử dụng một công cụ sắp xếp tài liệu tham khảo trực tuyến – vốn chỉ giúp định dạng trích dẫn theo bảng chữ cái – nhưng bị giảng viên cho rằng đó là bằng chứng cô sử dụng AI. Ngoài ra, cô cũng mắc một số lỗi đánh máy và trích dẫn thiếu chính xác.
Giảng viên Luk sau đó chấm bài của A điểm 0, với lý do đây là hành vi “gian lận học thuật” và yêu cầu ghi nhận vi phạm vào hồ sơ vĩnh viễn của cô. “Gọi bài của tôi là giả mạo chỉ vì lỗi đánh máy là một sự quy chụp sai lệch nghiêm trọng,” A chia sẻ với Mothership. Cô cho biết đã gửi đơn kháng cáo đến nhiều cấp, đính kèm toàn bộ bản thảo và lịch sử chỉnh sửa trên Google Docs để chứng minh mình tự viết bài, nhưng vẫn không được chấp nhận.
Điều khiến cô lo ngại hơn cả là “vết nhơ” này có thể ảnh hưởng đến cơ hội nghề nghiệp sau này. “Giờ tôi bị gán mác là kẻ gian lận dù tôi không hề gian lận”, A nói.
“Chỉ dùng AI để định dạng trích dẫn cũng bị kết tội”
Tương tự, sinh viên B (21 tuổi) cũng bị cho điểm 0 vì sử dụng ChatGPT để định dạng danh mục tài liệu tham khảo. Giảng viên quy chụp rằng cô trích dẫn “số liệu giả” – dù con số mà B đưa ra là ước tính công khai về số ca nhiễm COVID-19 từ dữ liệu của WHO.
B nhấn mạnh cô hoàn toàn không dùng AI để viết nội dung bài luận và đã “chủ động khai báo” việc dùng AI trong phần tài liệu tham khảo. Dẫu vậy, cô vẫn bị kết luận gian lận học thuật. Trong đơn kháng cáo, cô viết: “Tôi thừa nhận sự bất cẩn, nhưng điều tôi phản đối là việc bị gán mác gian lận – một cáo buộc không đúng bản chất và động cơ hành vi của tôi”.
Cô cho biết quá trình xét xử nội bộ không minh bạch và thiếu công bằng. “Tôi bị hét vào mặt trong buổi điều trần, không được trình bày quan điểm, rồi bị bỏ mặc”. B lo ngại rằng với dấu ấn “gian lận” trong hồ sơ, cô có thể bị nhà tuyển dụng loại bỏ mà không có cơ hội giải thích.
Nhà trường nói gì?
Đại diện Khoa Khoa học Xã hội NTU xác nhận đã điều tra ba sinh viên vào tháng 4 vì “không trích dẫn tài liệu tham khảo”. Phía nhà trường cho biết trong cả ba trường hợp, bài làm đều có "thông tin, trích dẫn hoặc số liệu không tồn tại". Hai sinh viên được cho là đã thừa nhận dùng GenAI, trong khi người thứ ba khai rằng không biết công cụ họ dùng là dạng AI tạo sinh.
NTU nhấn mạnh giáo viên đã “rõ ràng cấm sử dụng AI” và mọi vi phạm sẽ bị điểm 0. Việc trích dẫn nguồn không tồn tại được xem là “gian lận học thuật nghiêm trọng”.
Tuy nhiên, cả A và B đều phủ nhận việc sử dụng nguồn không có thật. Họ cho rằng chỉ mắc lỗi đánh máy hoặc trích dẫn sai sót nhỏ – điều vốn khá phổ biến trong môi trường đại học. “Chúng tôi có lỗi, nhưng không đáng để bị quy chụp là gian lận,” A nói. Cả hai sinh viên cũng cho rằng họ không được trao cơ hội thực sự để bảo vệ mình trong buổi điều trần, nơi mà theo họ, giáo sư Luk có những biểu hiện thiếu khách quan, thậm chí “gào thét và áp đặt định kiến”.
Sự việc đang gây tranh cãi lớn trong cộng đồng sinh viên Singapore, đặc biệt khi GenAI đang trở nên phổ biến nhưng chưa được quản lý bằng những quy định rõ ràng. A cho rằng vụ việc của cô là minh chứng cho “sự quan liêu và thiếu hướng dẫn thích hợp trong bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng”.
