Cá muối từ lâu đã gắn liền với bữa cơm truyền thống của nhiều gia đình Việt. Hương vị đậm đà, dễ bảo quản, tiện dùng khiến món ăn này trở thành lựa chọn quen thuộc ở cả thành thị lẫn nông thôn.
Tuy nhiên, các nghiên cứu y khoa chỉ ra rằng việc tiêu thụ cá muối thường xuyên có thể đi kèm nhiều rủi ro nghiêm trọng cho sức khỏe, đặc biệt là ung thư và bệnh tim mạch.
Vì sao cá muối có thể gây hại?
Quá trình chế biến cá muối đòi hỏi lượng muối cao kết hợp với sự phân hủy protein trong thịt cá. Trong môi trường đó, vi khuẩn sinh ra nitrit, sau đó kết hợp với các hợp chất đạm để tạo nitrosamine - một chất được chứng minh có khả năng gây ung thư.
Nhiều công trình nghiên cứu tại châu Á cho thấy tỷ lệ ung thư vòm họng ở những khu vực tiêu thụ cá muối cao hơn mức trung bình từ 5 đến 10 lần.
Không chỉ dừng lại ở nitrosamine, lượng muối trong cá mặn cũng là mối nguy đáng kể. Hàm lượng muối trung bình 13-18% cao gấp nhiều lần so với cá tươi, khiến người ăn thường xuyên dễ bị tăng huyết áp, kéo theo nguy cơ đột quỵ và bệnh tim mạch.
Ngoài ra, cá muối bảo quản không đúng cách có thể bị nấm mốc tấn công, sinh ra độc tố aflatoxin – yếu tố liên quan tới ung thư gan.
Cơ thể sẽ chịu ảnh hưởng thế nào?
Các chuyên gia cảnh báo, tiêu thụ cá muối trong thời gian dài có thể dẫn đến:
- Ung thư đường tiêu hóa: Những người ăn cá muối thường xuyên có nguy cơ mắc ung thư vòm họng, dạ dày, thực quản cao gấp 2,5 lần so với nhóm ăn ít hoặc không ăn.
- Hại tim mạch: Lượng muối quá cao khiến huyết áp tăng, làm tăng nguy cơ đột quỵ, bệnh tim và xơ cứng động mạch.
- Tổn thương gan, thận: Độc tố từ quá trình lên men hoặc từ cá bị nấm mốc có thể gây viêm gan, suy thận, thậm chí ngộ độc cấp tính.
Ăn cá muối thế nào để hạn chế rủi ro?
Dù tiềm ẩn nhiều nguy cơ, cá muối không phải món ăn “tuyệt đối cấm kỵ”. Theo các bác sĩ dinh dưỡng, có thể thưởng thức an toàn nếu tuân thủ những nguyên tắc sau:
Ăn ít, ăn thưa: Không nên ăn quá 1-2 lần/tháng, mỗi lần chỉ với lượng nhỏ. Khi chế biến, nên ưu tiên hấp thay vì chiên rán để giảm muối và hạn chế sản sinh chất độc ở nhiệt độ cao.
Bảo quản đúng cách: Chỉ nên mua cá muối ở nơi uy tín, được chế biến sạch. Cất giữ tại nơi khô thoáng, tránh ẩm mốc. Khi thấy xuất hiện mùi lạ, mốc xanh hoặc vàng, cần bỏ ngay, tuyệt đối không sử dụng.
Kết hợp với rau củ tươi: Ăn kèm thực phẩm giàu vitamin C như cà chua, bông cải xanh, ớt chuông giúp ức chế quá trình hình thành nitrosamine trong cơ thể.
Hạn chế ở nhóm nguy cơ cao: Người có tiền sử gia đình mắc ung thư vòm họng, người cao tuổi, phụ nữ mang thai nên cân nhắc kỹ, thậm chí tránh hẳn loại thực phẩm này.
Cá muối là món ăn mang hương vị riêng, nhưng để bảo vệ sức khỏe, mỗi người cần có thói quen ăn uống khoa học. Việc giảm bớt cá muối, tăng cường rau xanh, trái cây tươi và các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng khác không chỉ giúp bữa ăn đa dạng hơn mà còn góp phần phòng ngừa nhiều bệnh mạn tính.
Xem thêm: Người phụ nữ nhập viện nguy kịch sau khi ăn bưởi, sai lầm dễ mắc phải
