Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), bên cạnh sản phẩm phi lê đông lạnh vốn là “trụ cột” truyền thống của ngành cá tra, dòng sản phẩm cá tra giá trị gia tăng (GTGT - loại cá được chế biến sâu nhằm nâng cao giá trị thương mại) đang ngày càng chứng tỏ tiềm năng với mức tiêu thụ tăng trưởng vượt bậc trên thị trường quốc tế.
Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy, tính đến ngày 15/7/2025, xuất khẩu cá tra GTGT đạt 28 triệu USD, tăng 47% so với cùng kỳ năm ngoái.
Mặc dù chỉ chiếm khoảng 2,5% trong tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra của Việt Nam, nhưng tốc độ tăng trưởng này được đánh giá là một trong những điểm sáng của ngành thủy sản nửa đầu năm.
Mỹ dẫn đầu với mức tăng gấp 5,5 lần
Trong các thị trường nhập khẩu, Mỹ đang nổi lên là đối tác lớn và tăng trưởng nhanh nhất. 6 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu cá tra GTGT sang Mỹ đạt gần 10 triệu USD, tăng tới 459% so với cùng kỳ năm trước, tương đương mức tăng gấp 5,5 lần. Thị trường này hiện chiếm 38% tổng giá trị xuất khẩu cá tra GTGT của Việt Nam.
Đáng chú ý, chỉ riêng quý II/2025, Mỹ đã nhập khẩu hơn 5 triệu USD cá tra GTGT, tăng 332% so với cùng kỳ. Các chuyên gia nhận định, động lực chính đến từ nhu cầu đa dạng hóa nguồn cung protein giá hợp lý tại Mỹ trong bối cảnh lạm phát tiêu dùng chưa hạ nhiệt và xu hướng chuộng sản phẩm tiện lợi, chế biến sẵn đang lên ngôi.
Sau Mỹ, Thái Lan là thị trường nhập khẩu lớn thứ hai của cá tra GTGT Việt Nam. Kim ngạch xuất khẩu sang quốc gia này trong quý II đạt 2 triệu USD, tăng 45% so với cùng kỳ.
Tính chung 6 tháng, giá trị đạt khoảng 4 triệu USD, tăng 9%. Thái Lan chiếm 14% trong tổng giá trị xuất khẩu cá tra GTGT của Việt Nam, khẳng định vai trò ổn định trong cơ cấu thị trường.
Châu Âu và châu Á ghi nhận diễn biến trái chiều
Ngoài Mỹ và Thái Lan, nhiều thị trường lớn khác cũng duy trì nhập khẩu cá tra GTGT nhưng ghi nhận mức tăng trưởng phân hóa. Xuất khẩu sang Anh đạt 2,2 triệu USD trong nửa đầu năm, giảm nhẹ 5% so với cùng kỳ, chiếm 9% tỷ trọng. Australia giảm 14% xuống còn 1,8 triệu USD (7% tỷ trọng). Nhật Bản giữ mức 1,7 triệu USD, chiếm 7%, trong khi Hà Lan đạt 1,3 triệu USD, chiếm 5%. Malaysia đạt 865 nghìn USD, tương ứng 3% tỷ trọng.
Dù giá trị chưa cao, một số thị trường mới nổi lại cho thấy tốc độ tăng trưởng đáng kể. Trong nửa đầu năm 2025, xuất khẩu cá tra GTGT sang Thụy Điển tăng 324%, Campuchia tăng 232%, Trung Quốc tăng 185% và Canada tăng 164%.
Điều này cho thấy dư địa phát triển ở các thị trường ngách còn rất lớn, đặc biệt khi người tiêu dùng toàn cầu ngày càng quan tâm đến sản phẩm tiện lợi, chế biến sâu và có giá hợp lý.
Dư địa tăng trưởng và kỳ vọng về đích tỷ đô
Theo VASEP, cá tra GTGT mới chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong toàn ngành, song tốc độ tăng trưởng vượt bậc cho thấy đây là mảng nhiều tiềm năng.
Việc đa dạng hóa sản phẩm chế biến sâu không chỉ giúp nâng giá trị xuất khẩu mà còn giúp ngành cá tra giảm phụ thuộc vào sản phẩm phi lê đông lạnh, vốn chịu nhiều rủi ro về giá cả và rào cản kỹ thuật.
Bối cảnh kinh tế thế giới hiện nay, đặc biệt là những thay đổi trong chính sách thuế quan và thương mại từ Mỹ, được dự báo tiếp tục tạo ra biến động cho ngành thủy sản. Tuy nhiên, VASEP kỳ vọng xuất khẩu cá tra GTGT sẽ duy trì đà tăng trưởng tích cực trong các tháng tới, trở thành động lực quan trọng để toàn ngành cá tra Việt Nam hướng tới mục tiêu cán mốc tỷ USD trong năm 2025.
Việt Nam hiện là quốc gia duy nhất hình thành ngành công nghiệp cá tra quy mô lớn, cung ứng ổn định cho hơn 140 quốc gia và vùng lãnh thổ. Với sự bứt phá của nhóm sản phẩm GTGT, ngành cá tra đang có thêm “chân kiềng” vững chắc để nâng tầm thương hiệu quốc gia, gia tăng vị thế trên bản đồ thủy sản toàn cầu.
Xem thêm: Loại cá ở miền Tây suýt tuyệt chủng bỗng 'hồi sinh', mang doanh thu chục tỷ mỗi năm
