Nhắc đến ẩm thực Phố Hiến, người ta thường kể về những món ăn dân dã mà cầu kỳ, trong đó bún thang lươn được xem là một trong những đặc sản tiêu biểu nhất của vùng đất Hưng Yên. Món bún này không chỉ gây thương nhớ nhờ hương vị đặc biệt, mà còn bởi sự tỉ mỉ trong cách nấu – thể hiện trọn vẹn tinh thần khéo léo của người dân vùng đồng bằng sông Hồng.
Khác với bún thang Hà Nội vốn dùng thịt gà, bún thang Phố Hiến lại chọn lươn đồng làm nhân chính. Đây là lươn sống được thui qua rơm cho thơm, sau đó làm sạch, lọc xương và xé sợi hoặc để miếng tùy phong cách từng quán. Lươn đồng có độ ngọt tự nhiên, thịt săn nhưng không dai, giữ được hương đồng ruộng đặc trưng mà lươn nuôi khó có thể thay thế. Chính sự lựa chọn nguyên liệu này đã tạo nên bản sắc riêng cho món ăn Hưng Yên.
Một bát bún thang lươn chuẩn Phố Hiến thường có đến gần hai chục loại nguyên liệu. Sợi bún nhỏ mềm, trứng gà được thái chỉ mỏng, giò lụa, tôm khô hoặc tôm bóc nõn, rau thơm như tía tô – rau răm – ngò gai, hành hoa chẻ… được sắp xếp hài hòa, tạo nên bát bún đầy màu sắc. Đặc biệt hơn cả là nước dùng, vốn được ninh từ xương gà kết hợp cua bể hoặc sá sùng khô – những nguyên liệu giúp nước trong, ngọt thanh và có chiều sâu vị giác. Sự kết hợp ấy khiến bát bún thang lươn vừa mang nét tao nhã của ẩm thực Bắc Bộ, vừa giữ hương vị đậm đà rất riêng của Phố Hiến.
Khi thưởng thức, thực khách cảm nhận được nhiều lớp vị: vị ngọt thanh từ nước dùng, vị thơm béo từ thịt lươn thui, vị tươi của rau thơm, thêm chút mắm tôm pha loãng tùy khẩu vị – tất cả hòa quyện một cách nhẹ nhàng nhưng đầy cuốn hút. Dù không hề nhiều dầu mỡ, bún thang lươn vẫn tạo cảm giác “đầy” và thỏa mãn nhờ sự phong phú của nguyên liệu.
Ngày nay, bún thang lươn đã trở thành một trong những món ăn được du khách tìm kiếm nhiều nhất khi đến Hưng Yên. Các quán ở khu vực trung tâm thành phố, đặc biệt quanh trục đường Điện Biên 3, đền Bà Chúa Kho hay những quán lâu năm như “Phố Hiến Xưa”, luôn đông khách từ sáng sớm. Nhiều đầu bếp địa phương tự hào chia sẻ rằng món ăn này từng góp mặt trong các danh sách đặc sản tiêu biểu của Việt Nam, góp phần quảng bá ẩm thực Phố Hiến đến du khách bốn phương.
Không chỉ là món quà sáng quen thuộc của người dân, bún thang lươn còn phản ánh nếp sống gắn bó với mùa vụ, với ao đồng, với sự tinh tế trong chế biến thức ăn của người Hưng Yên. Cũng nhờ đó, bún thang lươn trở thành dấu ấn khó quên đối với bất kỳ ai từng một lần đặt chân đến vùng đất giàu truyền thống này.
Nếu có dịp về Hưng Yên, thưởng thức một bát bún thang lươn nóng hổi, thơm phức vào buổi sáng se lạnh chính là cách tuyệt vời nhất để cảm nhận trọn vẹn văn hoá ẩm thực đặc sắc của Phố Hiến.
