Dưa mèo (hay còn gọi là dưa lu đi) là loại quả có bề ngoài giống dưa chuột nhưng trọng lượng nặng hơn. Chúng được người dân tộc người Mông thuộc các tỉnh Sơn La, Lai Châu, Điện Biên… trồng và giữ giống.
Người dân tộc Mông cho biết, dưa mèo chỉ thích hợp với khí hậu lạnh và từ độ cao 1.000m trở lên. Chúng thường được trồng xen với ngô trên nương rẫy, không cần phải làm giàn leo mà chúng bò luôn ra đất. Chúng vào mùa từ tháng 6 đến tháng 9 dương lịch hàng năm.
"Dưa mèo trồng rất dễ, không cần phải bón phân, phun thuốc, tưới nước cây vẫn cho năng suất cao. Thậm chí, người dân không cần làm giàn mà cho chúng tự bò trên mặt đất và các mỏm đá. Mỗi cây có thể cho từ 2-3 quả.
Xưa chỉ có bà con dân tộc trồng dưa mèo rồi hái ăn hằng ngày. Chúng mình vẫn đùa nhau rằng đây là loại quả dành riêng cho dân tộc mình, ít người dân dưới xuôi biết.
Sau này, khi du lịch vùng cao phát triển, bà con hái quả đem bán cho khách du lịch ven quốc lộ hoặc các khách sạn, nhà hàng để tăng thêm nguồn thu. Nhờ đó chúng trở thành đặc sản được dân thành phố lùng mua", chị Giàng Thị Hồng (32 tuổi, quê Sơn La) chi hay.
Hiện tại dưa mèo đã được thương lái thu mua đem về thành phố bán. Chị em nội trợ có thể thoả sức mua trên các chợ online hoặc dặn trước người bán để phần. "Dưa mèo có giá dao động từ 30.000 - 50.000 đồng/kg, tuỳ thời điểm. Thường đầu mùa chúng có giá đắt do khan hiếm nhưng người sành ăn vẫn chịu chi", chị Hồng nói.
Cũng theo người phụ nữ, dưa mèo nặng 0,8-1kg, thậm chí có quả nặng tới 2kg. Chúng ngon, giòn, vị ngọt mát, đậm đà hơn dưa chuột. Đặc biệt, chúng đặc ruột, ít hạt nên phù hợp để dưa làm salad, nộm.
