Nhiều người nghĩ cá lau kiếng chỉ đơn thuần là loại cá dọn bể, không thể ăn thịt như một số loại cá dân dã khác. Song thực tế chúng lại vô cùng thơm ngon, thậm chí gần đây đã trở thành đặc sản nổi tiếng.
“Cá lau kiếng có hình thù khá xấu xí – đó là một phần lý do người dân xưa không bao giờ ăn chúng. Nó có màu nâu sẫm, da thô cứng, sần sùi, thân dẹp và phẳng, vây lưng cao.
Chúng có nhiệm vụ dọn bể kính nuôi cá cảnh, có nghĩa ban đầu sống trong các lồng kính. Sau này chúng dần vượt qua tủ kính “vươn” ra sông, hồ nước ngọt. Và khi gặp ngay điều kiện thuận lợi ở sông ngòi miền Tây, chúng phát triển nhanh chóng”, chị Khánh Ngọc (30 tuổi, quê Trà Vinh) cho biết.
Thời điểm ấy, cá lau kiếng vừa to vừa xấu xí lại được mệnh danh là cá dọn bể nên người dân miền Tây dù có đánh bắt được cũng không dám ăn. Thậm chí có người nhìn khiếp sợ vì sự xấu xí, cứng cáp, gai góc của nó. Họ sẵn sàng để chúng mắc cạn trên bờ hoặc thả lại xuống ao hồ.
Vài năm trở lại đây, chị Ngọc ngỡ ngàng khi cá lau kiếng bỗng dưng trở thành món ăn yêu thích của người dân miền Tây. Thậm chí nó còn là đặc sản được dân thành phố “săn lùng”. “Về quê, mình thấy người dân hay rủ nhau đi bắt cá lau kiếng về nướng rơm hoặc nấu canh chua. Họ nói rằng cá lau kiếng bẩn nhưng thịt cá thơm, ăn hoài chẳng thấy đổ bệnh.
Ở chợ, tiểu thương cũng bày bán thau lớn bán cá lau kiếng. Các bà các mẹ đi chợ thấy mớ cá tươi ngon, vừa đánh bắt liền ghé vào mua dù giá đắt đỏ hơn so với các loại cá đồng khác”, cô gái miền Tây cho hay.
Nhiều YouTuber, Tiktoker ẩm thực cũng sẵn sàng chia sẻ và quảng bá các món ăn ngon về cá lau kiếng. Do đó chúng ngày càng trở nên hot, được ưa chuộng hơn cả. Chúng hiện bán nhiều ở các chợ dân sinh ở miền Tây, chợ online với giá 80.000 – 100.000 đồng/kg, tùy thời điểm.
Cá lau kiếng có thể chế biến thành nhiều món ăn dân dã và hấp dẫn như lau kiếng nướng trui, lau kiếng nấu canh măng chua, lau kiếng hấp sả, lau kiếng hầm nước dừa… Tất cả đều mang hương vị đặc trưng của vùng sông nước, hấp dẫn người thưởng thức ngay lần đầu tiên.
Lẩu cá măng chua
Món lẩu cá măng chua này đòi hỏi cá lau kiếng phải được thái lát mỏng, ăn kèm với bún tươi và rau sống nhúng chung nước lẩu. Đầu tiên, người ta loại bỏ phần ruột, da cứng và lớp da đầu của cá, sau đó làm sạch lại bằng nước sôi. Sả đập dập kèm đậu phộng sống cho vào nước, đun tới khi nước sôi thì bỏ cá vào và nêm nếm gia vị vừa ăn, bỏ vào nước lẩu một ít măng chua. Cuối cùng, họ thưởng thức những lát cá kẹp chung với rau cải, rau diếp cá hay rau thơm,... chấm với mắm ớt sả mặn mặn cay cay. Thịt cá không quá dai, ngọt thanh hòa với vị chua ngọt của nước lẩu cho ta cảm giác khó quên.
Cá lau kiếng nướng
Muốn món này hoàn hảo nhất, đầu bếp nên giữ nguyên phần da cá và thêm một ít sả vào bụng cá. Bởi vì khi nướng trên bếp than, lớp da này sẽ giúp phần thịt cá không bị cháy mà vẫn đảm bảo cá chín đều, còn hương sả sẽ giúp khử bớt độ tanh của cá tăng thêm hương vị hấp dẫn. Sau đó, bạn bóc đi lớp da cháy xém sẽ để lộ ra phần thịt cá. Lúc này, bạn ăn kèm cá với muối ớt cay trộn lá mắc mật xay nhuyễn, thêm vài xị rượu đảm bảo không thể rời đũa bởi vị cay của rượu và ngọt thịt của cá tan trong miệng.
Cá lau kiếng hấp sả
Để làm được món này, bước đầu tiên ta cần làm sạch ruột cá và cắt bỏ đuôi, vây rồi xẻ đôi con cá, tách lấy phần thịt cá từ đầu xuống đuôi. Sau đó, ướp phần thịt vừa sơ chế trên với các gia vị, dầu hào rồi đem ủ trong lá mắc mật và hành lá thái sợi. Tiếp theo, đặt phần thịt cá vừa nãy lên trên 1 lớp sả lót ở đáy nồi. Cho thêm 1/2 chén nước vào để hấp với lửa liu riu đảm bảo các hương liệu thấm dần vào thịt cá. Món này nên ăn với muối ớt hoặc là mắm gừng ăn kèm bún, rau.
Khô cá lau kiếng
Chỉ cần sơ chế cá sạch sẽ, loại bỏ lớp da và ruột cá đi. Sau đó, lấy cá đi tẩm ướp muối, bột ngọt, ớt, đường,....tùy thích rồi đem đi phơi nắng trong khoảng 1 ngày là có thể ăn được. Bạn không cần phơi quá lâu đâu vì theo quan niệm của người miền Tây nếu phơi lâu sẽ làm thịt cá bị khô, cứng ngắc, ăn không ngon ngọt. Đặc biệt, loại cá này chỉ có duy nhất xương sống nên rất dễ ăn bạn không cần sợ mắc xương.
