Nam ca sĩ kiêm diễn viên Will Smith đang vấp phải làn sóng chỉ trích dữ dội sau đoạn video quảng bá tour diễn mùa hè 2025. Điều gây tranh cãi không nằm ở âm nhạc, mà ở chỗ nhiều người tin rằng những khung hình khán giả trong clip đã được tạo bằng trí tuệ nhân tạo (AI).
Khán giả 'ảo' trong video thực
Đoạn clip được chia sẻ trên kênh YouTube và Instagram chính thức của Will Smith, kèm dòng chú thích đầy cảm xúc: "Phần tôi yêu thích nhất của tour là được nhìn thấy các bạn ở khoảng cách gần. Cảm ơn vì cũng đã nhìn thấy tôi". Nhưng thay vì truyền cảm hứng, video lại nhanh chóng gây bàn tán. Người xem tinh ý nhận ra nhiều chi tiết kỳ lạ: gương mặt fan bị mờ hoặc biến dạng, bàn tay sáu ngón, băng đô xuyên qua cánh tay, hay cả một tấm biển tri ân "You Can Make It helped me survive cancer. THX Will" bị nhòe cùng khớp tay người cầm. Những "lỗi AI" này lập tức trở thành tâm điểm châm biếm.
Bình luận dưới video ngập tràn chỉ trích: "Thật xấu hổ khi một ngôi sao giàu có như vậy phải dùng AI tạo đám đông giả", "Trông chẳng khác nào tượng sáp bị chảy". Trên Reddit, có người mỉa mai: "Tour diễn thì ổn mà không hiểu sao ê-kíp lại chọn cách bôi xấu chính khán giả của mình".
AI: 'Con dao hai lưỡi' trong âm nhạc hiện đại
Tranh cãi quanh Will Smith cho thấy AI đang trở thành một "con dao hai lưỡi" đối với ngành công nghiệp âm nhạc. Ở mặt tích cực, công nghệ này mở ra khả năng sáng tạo gần như vô hạn, giúp nghệ sĩ có thể dựng những sân khấu ảo, hồi sinh huyền thoại đã mất, thậm chí đưa người hâm mộ "trực tiếp" vào sản phẩm bằng những công cụ hình ảnh tiên tiến. Điều đó có thể tạo nên trải nghiệm mới mẻ, vượt xa giới hạn của một buổi biểu diễn truyền thống.
Thế nhưng, mặt trái lại nằm ở sự xói mòn tính chân thực - yếu tố cốt lõi của âm nhạc và biểu diễn trực tiếp. Fan đến concert để được nhìn thấy nghệ sĩ bằng xương bằng thịt, để hòa mình vào những khoảnh khắc "có một không hai". Khi khán giả phát hiện hình ảnh mình bị biến dạng thành "người sáu ngón" hay "gương mặt sáp", cảm giác gắn kết bị thay thế bởi sự phản cảm và nghi ngờ. AI lúc đó không còn là công cụ hỗ trợ, mà trở thành rào cản giữa nghệ sĩ và công chúng.
Hơn nữa, việc lạm dụng AI còn kéo theo những lo ngại về bản quyền và quyền con người trong sáng tạo nghệ thuật. Nếu một ca khúc, một video có thể được "nhào nặn" bằng thuật toán, thì công sức và giá trị lao động của nghệ sĩ thật sẽ bị giảm đi ra sao? Những lỗi hình ảnh trong clip của Will Smith chỉ là bề nổi, đằng sau nó là nguy cơ cả ngành công nghiệp âm nhạc có thể đánh mất linh hồn nếu AI bị khai thác sai cách.
Ở góc nhìn tích cực, AI có thể hỗ trợ hậu kỳ, khôi phục chất lượng hình ảnh, hoặc thử nghiệm ý tưởng nghệ thuật. Nhưng để giữ được niềm tin của khán giả, nghệ sĩ cần minh bạch và tiết chế. Khi sự thật bị thay thế bằng ảo ảnh, âm nhạc - vốn dĩ là nghệ thuật của cảm xúc sẽ đánh mất chính giá trị cốt lõi của mình.
Câu chuyện không của riêng Will Smith
Thực tế, Will Smith không phải nghệ sĩ đầu tiên bị "bắt lỗi" vì AI. Ngay trong tháng 8, Rod Stewart đã bị phản ứng dữ dội khi dùng hình ảnh Ozzy Osbourne và nhiều huyền thoại quá cố dưới dạng AI trong một màn tưởng niệm. Người hâm mộ coi đó là hành động "thiếu tôn trọng" thay vì tri ân. Nhìn rộng hơn, AI đang là "điểm nóng" của ngành âm nhạc toàn cầu. Báo cáo mới đây cho biết, mỗi ngày có tới 10.000 ca khúc do AI tạo ra được tải lên Deezer - chiếm khoảng 10% lượng nhạc mới. Trên Spotify, thậm chí đã có trường hợp ca khúc AI bị đưa vào hồ sơ của nghệ sĩ đã qua đời, khiến nhiều fan phẫn nộ.
Không ít nghệ sĩ lớn như Elton John, Paul McCartney, Dua Lipa hay Kate Bush đã cùng ký kiến nghị gửi chính phủ Anh, yêu cầu siết chặt luật bản quyền trước làn sóng công nghệ. Trong khi đó, SZA thẳng thừng chỉ trích những người lạm dụng AI là "phụ thuộc vào máy móc", còn đạo diễn James Cameron thì lo sợ kịch bản Terminator có thể thành hiện thực.
Dù vướng tranh cãi, Will Smith vẫn đang tiếp tục tour Based On A True Story - album phòng thu đầu tiên sau 20 năm. Dù sản phẩm này bị giới phê bình đánh giá thấp, tour diễn cho thấy Will Smith vẫn còn sức hút với một lượng fan trung thành. Câu chuyện AI của Will Smith không chỉ là một "lỗi kỹ thuật" trong video quảng bá. Nó còn đặt ra vấn đề rộng lớn hơn rằng nghệ sĩ sẽ chọn cách nào để cân bằng giữa sáng tạo công nghệ và tính chân thật - thứ vốn là linh hồn của âm nhạc.
