Thập niên 90 là thời kỳ “vàng son” của những cặp đôi song ca nhạc Việt. Khi xu hướng thành lập nhóm nhạc còn khá mới mẻ và chưa được phổ biến rộng rãi, thì lúc bấy giờ đã có một thế hệ nghệ sĩ mới xuất hiện. Họ nổi lên như một hiện tượng, nhận được sự yêu mến cuồng nhiệt của khán giả và đã làm sống dậy dòng nhạc trẻ tại Việt Nam đã xuất hiện từ thập niên 1960 tạo nên một thời kì mới của nền âm nhạc Việt Nam.
Nhạc trẻ hay còn gọi là nhạc xanh có giai điệu đơn giản, dễ nhớ như điệu Disco, Twist hay Chachacha, ít rock và pop ballad khác với nhạc trẻ hiện đại ảnh hưởng nhiều của Pop và Rock là tiền đề xuất hiện của một loạt các đôi song ca đình đám mà tên tuổi của họ đã gắn liền với ký ức xa xưa của những người yêu nhạc Việt. Thời đó những Minh Thuận - Nhật Hào, Cẩm Vân - Khắc Triệu, Phương Thảo - Ngọc Lễ, Cảnh Hàn - Tú Châu… mỗi khi góp giọng khiến bao trái tim yêu nhạc “mê mệt”.
Những cặp đôi “vang bóng một thời”
Nhắc tới những cặp song ca đầu tiên của nhạc trẻ Việt Nam không để cặp sọng ca Minh Thuận - Nhật Hào ở đầu danh sách sẽ là một sự thiếu sót.
Minh Thuận bắt đầu sự nghiệp ca hát chuyên nghiệp sớm hơn Nhật Hào. Năm 1988 anh tham gia nhóm ca khúc chính trị Tiến Đạt. Minh Thuận được hát nhiều hơn Nhật Hào và mỗi lần Nhật Hào chờ đến lượt hát thì rất lâu nên Minh Thuận rủ Nhật Hào hát chung. “Thật bất ngờ” cặp đôi lãng tử này lại được khán giả vỗ tay nhiệt liệt. Từ đó cả hai bắt đầu sự nghiệp song ca.
Minh Thuận - Nhật Hào từng là cặp đôi vàng khi đứng chung sân khấu.
Từ năm 1992 đôi song ca Minh Thuận - Nhật Hào nổi danh với các ca khúc nhạc Hoa, nhạc Anh, nhạc Việt như Chiếc thuyền nan, Chỉ còn trái tim, Cô bé dỗi hờn, Không cần tình yêu, Thất tình, Mong đợi ngậm ngùi…
Với phong cách biểu diễn trẻ trung, sôi động cùng ngoại hình sáng sân khấu, “cặp đôi vàng” Minh Thuận - Nhật Hào đã tạo nên một cơn sốt trong làng nhạc Việt và “quậy tưng bừng” ở hầu khắp các chương trình ca nhạc lớn nhỏ.
Chiếc thuyền nam - Ca khúc thành công của Minh Thuận - Nhật Hào
Đang trên đà thành công, nhưng đến giữa năm 1996, cả 2 tách ra solo trong sự tiếc nuối của người hâm mộ. Trong khi Minh Thuận vẫn tiếp tục phát triển sự nghiệp âm nhạc thì Nhật Hào lại sang Mỹ để định cư với gia đình. Mặc dù không còn hát chung, nhưng “cặp đôi vàng” một thời vẫn duy trì tình cảm anh em tốt đẹp. Thỉnh thoảng về Việt Nam biểu diễn, Nhật Hào vẫn rủ Minh Thuận hát chung để ôn lại thời “vàng son một thưở”.
Nếu như Minh Thuận - Nhật Hào là hai chàng lãng tử trên sân khấu thì cặp đôi Phương Thảo - Ngọc Lễ lại là cặp tình nhân đầy duyên nợ trong âm nhạc cũng như ngoài đời. Sau khi Ngọc Lễ rời khỏi nhóm nhạc Trắng Đen, anh gắn bó với bà xã Phương Thảo cùng cây đàn guitar và trở thành cặp đôi đẹp của làng sân khấu.
Gia đình Phương Thảo - Ngọc Lễ hát trong tình yêu vô bờ bến.
Công chúng yêu nhạc thập niên 1990 thường xuyên thấy hình ảnh Ngọc Lễ đệm đàn cho Phương Thảo hát hoặc cả hai song ca cùng nhau. Họ luôn xuất hiện một cách giản dị mà ấm áp khiến không ít người phải “gato”.
Cà phê một mình - Phương Thảo - Ngọc Lễ
Ngọc Lễ - Phương Thảo từng ra một album mang tên Cà phê một mình. Album này đã vượt qua mọi kỷ lục trước đó về doanh số bán, cả ở định dạng cassette lẫn CD. Cho đến bây giờ, những bài hit từ album đó như Xe đạp ơi, Cà phê một mình, Xa rồi tuổi thơ, Con gái, Dấu yêu tình đầu… vẫn được nghe, được hát và luôn được nhớ đến như những bài hát thành công nhất trong giai đoạn đẹp của nhạc Việt.
Sau khi sinh hai cô con gái Na và Nấm, Phương Thảo - Ngọc Lễ cũng đưa hai con lên sân khấu hát chung. Hình ảnh một gia đình hạnh phúc với tiếng hát được cất lên say sưa, ấm áp của đại gia đình đã chiếm được nhận được nhiều phản hồi tích cực từ phía khán giả.
Gia đình Phương Thảo - Ngọc Lễ thể hiện ca khúc Ba ngọn nến lung linh tại liveshow Dấu ấn Phương Thảo - Ngọc Lễ.
Hiện tại, Phương Thảo - Ngọc Lễ cùng hai con đã chuyển sang định cư tại Mỹ. Cặp đôi vẫn gắn bó với niềm đam mê ca nhạc nhưng rất ít khi xuất hiện trên sân khấu Việt Nam.
Cũng như Phương Thảo - Ngọc Lễ, Cẩm Vân và Khắc Triệu là đôi vợ chồng trong âm nhạc một thời đi vào lòng khán giả bởi nhiều ca khúc như Thương nhau ngày mưa, Em ơi lá thu mưa, Hãy để mưa rơi…
Danh ca Cẩm Vân và chồng Khắc Triệu là cặp đôi song ca ăn ý trên sân khấu.
Đến với nhau khi Cẩm Vân đang là ca sĩ nổi tiếng, gắn liền với các ca khúc nhạc “đỏ”, còn Khắc Triệu là tay trống cự phách đào hoa. Sự nghiêm túc trong công việc của Cẩm Vân và sự lãng tử, tài hoa của Khắc Triệu đã cuốn hai người đến với nhau như một sự bù trừ mà âm nhạc là cầu nối. Nữ danh ca kể: “Sở dĩ hơn 35 năm ca hát, giọng tôi vẫn cứ như thuở đôi mươi là vì bên tôi lúc nào cũng có anh Triệu, sự vững tâm về tình cảm này khiến tôi thăng hoa”.
https://www.youtube.com/watch?v=X7irYqB3_Po
Thương nhau ngày mưa - Cẩm Vân & Khắc Triệu
Dù hiện tại cả hai người đã ít bước lên sân khấu hơn nhưng trong lòng khán giả hình ảnh của “cặp vợ chồng hát” này mãi đẹp.
Sau những tên tuổi gạo cội như Minh Thuận - Nhật Hào hay Cẩm Vân - Khắc Triệu, đầu những năm 2000 một loạt các cặp song ca mới nhanh chóng xuất hiên trong xu thế nhạc trẻ Việt Nam bị ảnh hưởng từ những bài hát nhạc Hoa nổi tiếng thập niên 90, trong đó đáng chú ý nhất là cặp Cảnh Hàn - Tú Châu, Đam Trường - Cẩm Ly, Lam Trường - Phương Thanh.
Những sản phẩm âm nhạc xây dựng theo phong cách cổ trang như series MV Hoàn Châu cách cách, Ảo mông tình yêu của cặp đôi Đan Trường - Cẩm Ly, tuy được đầu tư khá công phu về kinh phí nhưng do kỹ thuật còn lạc hậu, và chưa có nhiều kinh nghiệm làm phim cổ trang… nên còn khá nhiều “sạn”. Sau đó vài năm, trào lưu này không được công chúng ưa chuộng và dần dần “lặn mất tăm” khỏi V-pop, thay vào đó là những cặp song ca hát những bản hit có giai điệu nhẹ nhàng, sau lắng như cặp đôi Thanh Thảo - Quang Dũng, Đàm Vĩnh Hưng - Mỹ Tâm, Thủy Tiên - Đăng Khôi, Hà Anh Tuấn - Phương Linh…
Cần một thế hệ nghệ sĩ có bản lĩnh
Vài năm trở lại lại đây, V-pop không còn chuộng hình thức song ca, có chăng chỉ vài cặp đôi kết hợp trong 1 - 2 sản phẩm âm nhạc chứ không tạo nên trào lưu song ca như thời kỷ cuối năm 1990 - đầu năm 2000. V-pop hiện tại phát triển mạnh hình thức solo, tại sao vậy?
So với việc đầu tư cho một ca sĩ solo, số tiền phải bỏ ra để phát triển và lăng xê cho một cặp song ca lớn hơn nhiều. Chi phí bỏ ra lớn nên cát-xê thu về cũng phải cao. Chính điều này khiến các bầu show rất “sợ” mời các cặp song ca vì số tiền bỏ ra lớn mà hiệu ứng khán giả thu về chưa chắc bằng các ca sĩ hát đơn.
Nền âm nhạc Việt Nam đang có sự thay đổi. Bên cạnh việc ảnh hưởng của nhạc Âu Mỹ thì sự vươn lên của thị trường nhạc châu Á như Hàn Quốc, Nhật Bản cũng tác động đến tâm lý sân khấu ở Việt Nam. Việc xuất hiện quá nhiều ca sĩ trẻ (trong đó đa số bước ra từ những cuộc thi truyền hình thực tế) khiến sự cạnh tranh tại Vpop không dễ thở như trước. Tâm lý thích thể hiện, chứng tỏ bản thân của các nghệ sĩ là nguyên nhân khiến việc hát solo trở thành xu hướng tất yếu của âm nhạc đương đại.
Đều là 2 giọng ca đẳng cấp nhưng màn song ca giữa Mỹ Linh và Uyên Linh không có sự hòa quyện.
Hơn nữa, để tìm được những giọng ca ăn ý, phù hợp khi hòa giọng, đồng điệu trong phong cách âm nhạc cũng như cuộc sống không phải là điều dễ dàng. Có nhiều nghệ sĩ sở hữu giọng hát đẹp, kỹ thuật nhạc lý chắc chắn, nhưng khi góp giọng với nhau tạo nên sự “lệch pha” không ăn nhập, Mỹ Linh - Uyên Linh là một ví dụ điển hình.
Phạm Hồng Phước và Hương Giang từng có màn kết hợp song ca ăn ý.
V-pop hiện tại cũng ghi nhận một vài cặp song ca ăn ý như cặp đôi Hương Giang - Hồng Phước. Sau khi cùng nhau bước ra khỏi cuộc thi Vietnam Idol 2012, cặp đôi này đã có sự kết hợp khá ăn ý với Mùa ta đã yêu và Trà chanh. So với nhiều cặp đôi nghệ sĩ khác thì Hương Giang và Hồng Phước có nhiều thuận lợi hơn khi từng có sự kết hợp trước đó, có sẵn bản hit (Hồng Phước có khả năng sáng tác nhạc).
Mùa ta đã yêu - Hồng Phước - Hương Giang
Tuy nhiên, chàng ca sĩ - nhạc sĩ sinh năm 1991 nhanh chóng chia sẻ họ không có ý định xây dựng hình tượng song ca lâu dài, vì phải dành thời gian để theo đuổi con đường solo. Nam ca sĩ cho biết thêm khó khăn của anh và Hương Giang là cá tính cả hai quá mạnh nên thường xuyên xảy ra cãi vả trong lúc làm việc. Đó cũng là một trong những lý do khiến việc song ca tại V-pop dễ “giữa đường đứt gánh”.
Bùi Anh Tuấn từng kết hợp với Dương Hoàng Yến trong hai sản phẩm âm nhạc là Đã từng và Khi mùa thu đi qua. Hai ca khúc này gây tiếng vang lớn bởi đó là sự kết hợp của hai giọng ca cao vút, được đánh giá cao về kỹ thuật thanh nhạc trong V-pop, tuy vậy nhưng đây cũng là sản phẩm nhỏ giọt của cặp đôi. Hơn nữa, thực tế cho thấy ca khúc song ca thứ 2 là Khi mùa thu đi qua (sáng tác Tiến Minh) không tạo được dấu ấn sâu đậm với khán giả như bản hit trước đó, dù được cặp đôi đầu tư nhiều hơn cả về mặt hình ảnh lẫn nội dung.
Đã từng - Ca khúc được thể hiện bởi 2 giọng ca hàng đầu V-pop Bùi Anh Tuấn & Dương Hoàng Yến.
Dù V-pop không chuộng hình tượng song ca nhưng thẳng thắn chia sẻ cũng có nhiều sản phẩm tạo được tiếng vang lớn và để duy trì và phát triển hình thức này cần những nghệ sĩ có bản lĩnh, có sự dấn thân và dung hòa cái tôi nghệ sĩ. Giảng viên âm nhạc Nam Khánh từng khẳng định: “Hát nhóm/song ca phải nâng đỡ lẫn nhau, phát huy thế mạnh của từng người. Nếu không hiểu được điều này, ca sĩ phải tự tìm cách động não, chứ không thể nào nói không hiểu rồi không làm”.
Luôn bên anh - Min - Mr.A
Mình yêu nhau bao lâu - Hoàng Tôn và Bảo Anh
Như lời nhận định trên, thời gian sau này có những màn trình diễn của các nghệ sĩ trẻ với sự hòa quyện vừa phải và ăn ý như Min - Mr.A (Luôn bên anh), Đông Hùng - Phương Linh (Ngày mai yêu thêm), Trung Quân Idol - Hằng Bingboong (Rời), Tiến Việt - Yến Lê (Như phút ban đầu), Hoàng Tôn - Bảo Anh (Mình yêu nhau bao lâu), Hồng Phước - Văn Mai Hương (Thời thanh xuân sẽ qua)…
Sự kết hợp của họ dù không dài lâu nhưng đã chứng tỏ những giọng ca trẻ vẫn có thể khẳng định mình khi cùng góp giọng trong cùng một dự án, sản phẩm đầy tính nghệ thuật.
