Sinh năm 1957 tại tỉnh Sơn Tây, Lỗ Hiếu Mi là một trong những giọng ca đặc biệt của âm nhạc Trung Quốc cuối thế kỷ XX. Xuất thân bình dị và không trải qua đào tạo nhạc viện chính quy, bà bước vào con đường nghệ thuật bằng nỗ lực tự học, từ vị trí đại sứ văn nghệ ở nhà máy dệt cho đến sân khấu của Nhà hát Opera và Múa kịch Quốc gia Trung Quốc. Chính sự bền bỉ ấy đã giúp Lỗ Hiếu Mi trở thành gương mặt được mến mộ, đặc biệt từ cuối thập niên 1970 khi giọng hát trầm ấm, tình cảm của bà gắn liền với nhiều ca khúc quen thuộc, trong đó có “Mùa xuân ở đâu?”. Dù thù lao thời bấy giờ còn hạn chế, sự xuất hiện đều đặn của bà trong các chương trình nghệ thuật lớn, đặc biệt là Gala mừng xuân, đã khắc tên bà vào ký ức nhiều thế hệ khán giả.
Nhưng phía sau ánh đèn sân khấu là một cuộc đời nhiều biến động. Đang ở đỉnh cao sự nghiệp, Lỗ Hiếu Mi kết hôn với nghệ sĩ Triệu An. Cả hai cùng hoạt động trong lĩnh vực biểu diễn, cùng chia sẻ khó khăn lẫn vinh quang. Không chỉ chăm chút cho nghề, bà còn dành nhiều thời gian cho hoạt động thiện nguyện, thường xuyên mang tiếng hát đến những vùng núi xa xôi, nơi khán giả hiếm khi được tiếp cận nghệ thuật chuyên nghiệp. Trong mắt nhiều người, bà là một nghệ sĩ tận tụy, sống chân thành và không phô trương.
Song những thử thách lớn nhất đến vào thời điểm ít ai ngờ. Triệu An bị tuyên án tù vì tội nhận hối lộ, sự kiện khiến cuộc sống gia đình đảo lộn. Dù có mối quan hệ rộng trong giới nghệ thuật, Lỗ Hiếu Mi không tìm cách can thiệp hay nhờ vả. Bà tự mình gánh vác trách nhiệm tài chính, duy trì cuộc sống và tiếp tục biểu diễn. Nhiều chương trình mà bà nhận lời có chất lượng không cao, thậm chí điều kiện sân khấu còn thiếu thốn, nhưng bà vẫn kiên trì đứng hát. Với bà, mỗi lần biểu diễn là một sự tôn trọng dành cho khán giả và cho chính nghề nghiệp mà bà theo đuổi.
Bi kịch ập đến khi Triệu An trở về nhà sau khi mãn hạn tù năm 2008. Ít lâu sau, Lỗ Hiếu Mi được chẩn đoán ung thư trực tràng giai đoạn cuối. Bệnh tình nghiêm trọng nhưng bà chọn giấu kín, một phần vì lịch làm việc dày đặc, phần khác vì không muốn làm phiền người xung quanh. Bà tiếp tục biểu diễn ngay cả khi phải chịu đựng những cơn đau dữ dội giữa các đợt hóa trị. Sự mạnh mẽ ấy khiến đồng nghiệp nể phục, song cũng là yếu tố khiến tình trạng sức khỏe của bà càng thêm nghiêm trọng.
Tháng 3 năm 2012, Lỗ Hiếu Mi qua đời tại Bệnh viện Ung thư Bắc Kinh, hưởng dương 55 tuổi. Cáo phó được công bố sau đó một ngày, nhưng thông tin về sự ra đi của bà lại lan truyền rất hạn chế. Phải đến vài năm sau, nhiều khán giả mới biết nghệ sĩ từng gắn bó với tuổi thơ họ đã lặng lẽ rời xa. Việc một giọng ca nổi tiếng một thời ra đi trong âm thầm khiến công chúng không khỏi chua xót, đồng thời phản ánh phần nào sự khắc nghiệt và cô đơn của những người hoạt động nghệ thuật trong môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt.
Trong ký ức của công chúng, Lỗ Hiếu Mi không phải một nữ ca sĩ thích phô diễn đời tư hay chạy theo những chiến dịch quảng bá rầm rộ. Bà lặng lẽ làm nghề, lặng lẽ làm thiện nguyện, và để tiếng hát thay lời giới thiệu. Đối với nhiều người, bà là biểu tượng của một thế hệ nghệ sĩ chân chính, những người đi lên bằng năng lực và sự kiên trì.
Câu chuyện của Lỗ Hiếu Mi nhắc nhớ rằng phía sau hào quang là những gánh nặng ít được kể đến: áp lực công việc, bệnh tật và những hy sinh thầm lặng. Đó cũng là lời cảnh tỉnh về tầm quan trọng của chăm sóc sức khỏe nghệ sĩ, điều thường bị xem nhẹ trong môi trường biểu diễn đòi hỏi cường độ cao. Dẫu cuộc đời bà khép lại sớm, những ca khúc và tinh thần tận tụy của bà vẫn tiếp tục được nhắc nhớ trong đời sống âm nhạc Trung Quốc. Trong sự trân trọng mà công chúng dành cho bà hôm nay, người ta thấy rõ giá trị của một sự nghiệp được gây dựng bằng lòng đam mê và sự giản dị, những điều đôi khi bị lu mờ trong thời đại hiện đại hóa showbiz.
