Thói quen uống trà sữa trân châu như một loại đồ uống giải khát thường ngày đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về những hệ lụy sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt với giới trẻ. Trường hợp của Xiaowen, một phụ nữ 20 tuổi sống tại Thâm Quyến (Trung Quốc), mới đây đã khiến giới y khoa không khỏi lo ngại khi cô được chẩn đoán mắc một biến chứng tiểu đường cực kỳ hiếm gặp, vốn chủ yếu xuất hiện ở người cao tuổi.
Theo truyền thông địa phương, Xiaowen nhập viện trong tình trạng cơ thể mất kiểm soát, các chi ở một bên liên tục co giật, “nhảy múa” bất thường, đặc biệt trầm trọng vào ban đêm. Song song đó là tình trạng sụt cân nhanh chóng dù không có tiền sử bệnh tiểu đường hay yếu tố di truyền liên quan. Những biểu hiện bất thường này buộc cô phải tìm đến bệnh viện để kiểm tra.
Kết quả xét nghiệm khiến các bác sĩ bất ngờ. Chỉ số hemoglobin glycated (HbA1c), thước đo phản ánh lượng đường huyết trung bình trong vài tháng của Xiaowen lên tới 17,7%, cao gấp hơn ba lần mức bình thường 5,7%. Đường huyết lúc đói cũng tăng lên 11,7 mmol/L. Sau khi loại trừ nhiều khả năng khác, cô được chẩn đoán mắc chứng “múa giật nửa người không nhiễm ceton do tiểu đường”, một biến chứng hiếm gặp, đặc biệt hiếm thấy ở người trẻ tuổi trên toàn thế giới.
Quá trình khai thác bệnh sử cho thấy lối sống của Xiaowen tiềm ẩn nhiều rủi ro. Để tiết kiệm thời gian và với mong muốn giảm cân, cô duy trì thói quen chỉ ăn một bữa mỗi ngày, dẫn đến tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng kéo dài. Trà sữa trân châu lại trở thành “nguồn năng lượng chính”, với tần suất ít nhất ba cốc mỗi tuần, chưa kể các loại đồ uống ngọt khác. Việc thiếu ngủ kinh niên và gần như không vận động càng khiến hệ thống chuyển hóa của cơ thể rơi vào trạng thái quá tải. Theo các bác sĩ, lượng đường lớn từ trà sữa chính là “giọt nước tràn ly” khiến cơ thể trẻ tuổi này suy sụp.
Trên thực tế, Xiaowen không phải là trường hợp cá biệt. Trước đó, từng ghi nhận một phụ nữ 26 tuổi bị viêm nhiễm nặng ở ngực, chảy dịch mủ có mùi hôi, được xác định có liên quan đến thói quen uống tới sáu cốc trà sữa mỗi ngày. Một thai phụ khác uống đều đặn hai cốc trà sữa/ngày đã bị tăng huyết áp thai kỳ, dẫn tới sinh non. Những câu chuyện này làm dấy lên tranh luận gay gắt trong dư luận về sự thiếu kiểm soát trong chế độ ăn uống, đặc biệt với đồ uống nhiều đường.
Các chuyên gia dinh dưỡng chỉ ra rằng, một cốc trà sữa trân châu pha đủ đường có thể chứa tới 62 gram đường, tương đương khoảng 14 viên đường tinh luyện, vượt xa mức khuyến nghị tối đa 25 gram/ngày của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Ngay cả khi lựa chọn “ít đường” hay “30% đường”, lượng đường nạp vào vẫn dao động từ 15–20 gram. Chưa kể, nhiều sản phẩm gắn mác “không đường” nhưng các loại topping như trân châu, thạch dừa lại chứa lượng đường ẩn rất cao, có thể lên tới 20 gram đường trong mỗi 100 gram.
Theo giới y khoa, việc tiêu thụ quá nhiều đường trong thời gian dài buộc tuyến tụy phải hoạt động quá mức, làm suy giảm chức năng tế bào beta và thúc đẩy tình trạng kháng insulin. Đường dư thừa còn dễ chuyển hóa thành mỡ nội tạng, gây viêm và rối loạn chuyển hóa, trong khi một số thành phần trong trà sữa như kem béo có thể chứa axit béo chuyển hóa, làm tăng nguy cơ tim mạch nếu sử dụng thường xuyên.
Sau quá trình điều trị tích cực, đường huyết của Xiaowen đã dần ổn định, các cử động bất thường cũng thuyên giảm. Từ trường hợp này, các bác sĩ nhấn mạnh rằng tiểu đường không còn là “bệnh của tuổi già”. Việc chủ quan với sức khỏe, lạm dụng đồ uống có đường, thiếu ngủ và ăn uống thiếu khoa học có thể khiến hệ chuyển hóa của người trẻ suy yếu sớm, kéo theo những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí khó hồi phục.
