Mùa thu - đông là thời điểm cao điểm của các bệnh về đường hô hấp. Nhiều người khi bị cảm, đau họng thường có thói quen tự mua kháng sinh để "chống viêm", mà không nhận ra rằng việc này có thể khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn và bỏ lỡ thời điểm điều trị thích hợp.
Trường hợp điển hình là người đàn ông họ Trương, 36 tuổi, nhân viên kinh doanh tại Ninh Ba, Trung Quốc. Do tính chất công việc thường xuyên phải đi công tác, kết hợp với thói quen thức khuya và chế độ sinh hoạt không điều độ, ông gần đây xuất hiện tình trạng đau họng kéo dài. Thay vì đến bệnh viện, ông tự mua và sử dụng kháng sinh Azithromycin. Tuy nhiên, tình trạng không những không cải thiện mà còn trở nên nghiêm trọng hơn, buộc ông phải đến Bệnh viện Nhân dân số 2, quận Bắc Luân để thăm khám.
Qua khám bằng họng kính, bác sĩ Ngô Trung Vĩ, Trưởng khoa Tai Mũi Họng, phát hiện toàn bộ thành sau họng của bệnh nhân phủ đầy các đốm trắng, trông như "tuyết rơi". Kết quả chẩn đoán cho thấy ông mắc viêm họng do nấm Candida albicans, một loại nấm phổ biến trong khoang miệng nhưng thường bị kiểm soát bởi hệ vi sinh cân bằng.
Bác sĩ Ngô giải thích, việc tự ý sử dụng kháng sinh đã tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh nhưng đồng thời phá vỡ cân bằng vi sinh trong khoang miệng, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển. Thêm vào đó, tình trạng căng thẳng kéo dài, giấc ngủ kém và hệ miễn dịch suy giảm khiến bệnh nhân trở nên dễ bị nhiễm trùng nấm hơn. Ngay sau khi phát hiện, ông Trương được ngưng kháng sinh và chuyển sang điều trị bằng thuốc kháng nấm. Sau một thời gian, tình trạng đau họng thuyên giảm, các đốm trắng trên họng dần biến mất, sức khỏe được cải thiện rõ rệt.
Bác sĩ Ngô cảnh báo, nhiều bệnh nhân mắc viêm họng do nấm trước khi đến khám đều từng tự ý dùng kháng sinh, chiếm khoảng 80%. Thậm chí, có những bệnh nhân tiểu đường nhầm tưởng cơn đau họng là "nóng trong" và dùng thuốc không đúng cách, dẫn tới viêm phổi nặng do nấm. Ông nhấn mạnh: kháng sinh chỉ có tác dụng với vi khuẩn, hoàn toàn không hiệu quả với virus, nấm hoặc viêm dị ứng.
Theo thống kê, khoảng 70% các trường hợp đau họng cấp tính xuất phát từ nhiễm virus. Khi xuất hiện triệu chứng đau họng, sốt, mệt mỏi, người bệnh nên làm xét nghiệm máu, CRP để xác định loại nhiễm trùng trước khi dùng thuốc. Những người suy giảm miễn dịch, tiểu đường hoặc đang trong giai đoạn căng thẳng kéo dài cần đặc biệt thận trọng, tránh tự ý sử dụng kháng sinh để không làm bệnh trở nặng.
Lời khuyên quan trọng: Đau họng không phải lúc nào cũng là do vi khuẩn, việc tự mua kháng sinh có thể gây hại nhiều hơn lợi. Khi xuất hiện các triệu chứng kéo dài hoặc nghiêm trọng, hãy đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
