Tại Hội nghị Robot Thế giới 2025 đang diễn ra ở Bắc Kinh, một công nghệ gây chú ý đặc biệt là dự án “robot mang thai hộ” đầu tiên trên thế giới do nhóm nghiên cứu của tiến sĩ Trương Kỳ Phong, nhà sáng lập một công ty robot tại Trung Quốc và giảng viên Đại học Công nghệ Nam Dương (Singapore) phát triển.
Theo công bố, mẫu robot này được trang bị “tử cung nhân tạo” có khả năng mô phỏng quá trình thụ thai và mang thai ngoài đời thực, kéo dài đến khoảng 10 tháng. Sản phẩm dự kiến ra mắt trong vòng một năm, với giá bán không vượt quá 100.000 nhân dân tệ.
Khác với các phương pháp thụ tinh ống nghiệm hay mang thai hộ truyền thống, hệ thống này mô phỏng toàn bộ môi trường tử cung ngay bên trong cơ thể robot có hình dáng giống người, cho phép “robot mẹ” tái hiện gần như trọn vẹn trải nghiệm mang thai và sinh nở của con người. Lớp vỏ ngoài có thể thay đổi hình dáng theo từng giai đoạn, mô phỏng sự lớn dần của bụng bầu và cả chuyển động của thai nhi.
Bên trong, tử cung nhân tạo đảm nhận các chức năng sinh học quan trọng như duy trì nhiệt độ, cung cấp dưỡng chất và xử lý chất thải của thai. “Chúng tôi hướng đến nhóm người trẻ không muốn mang thai nhưng vẫn muốn có con, cũng như những người không kết hôn nhưng mong muốn làm cha mẹ”, tiến sĩ Trương cho biết.
Nguyên lý kỹ thuật của thiết bị dựa trên việc tái tạo toàn bộ quá trình phát triển phôi, từ cấy ghép, nuôi dưỡng đến sinh nở. Tuy nhiên, hiện các thử nghiệm mới chỉ đạt kết quả trên động vật: phôi cừu sống được 4 tuần, phôi chuột sống được 6 ngày. Chưa có trường hợp nào nuôi dưỡng phôi người thành công từ đầu đến cuối, và vẫn cần vượt qua những thách thức sinh học phức tạp như trao đổi nhau thai, kích thích miễn dịch và phát triển thần kinh.
Một số chuyên gia bày tỏ nghi ngờ, cho rằng hình dạng “robot người” không mang lại giá trị y học vượt trội, trong khi cốt lõi vẫn là công nghệ tương thích sinh học của tử cung nhân tạo. Có ý kiến nhận định yếu tố hình thức có thể chỉ là “chiêu trò tiếp thị”. Ngoài ra, vấn đề đạo đức, xã hội về mối quan hệ cha mẹ – con cái, cũng như tác động đến quan niệm truyền thống, vẫn là những câu hỏi chưa có lời giải.
Bất chấp tranh cãi, dự án này cho thấy sự cạnh tranh ngày càng quyết liệt giữa Trung Quốc và các cường quốc công nghệ như Mỹ trong lĩnh vực robot hình người. Nếu thành công, “robot mang thai hộ” có thể mở ra một chương mới trong công nghệ sinh sản, đồng thời khơi dậy những cuộc tranh luận sâu rộng về đạo đức và tương lai của nhân loại.
