Từ lâu, hình ảnh những cung tần mỹ nữ sống trong hoàng cung lộng lẫy thường gắn liền với sự xa hoa, quyền quý. Người đời dễ nghĩ rằng họ được hưởng vinh hoa phú quý, ngọc ngà châu báu chẳng thiếu thứ gì. Thế nhưng đằng sau lớp màn nhung gấm ấy lại là những bi kịch chất chứa máu và nước mắt, nơi số phận con người, đặc biệt là phụ nữ bị chi phối bởi quyền lực và những hủ tục tàn khốc. Một trong số đó chính là tục tuẫn táng, nỗi ám ảnh kinh hoàng từng tồn tại hàng nghìn năm trong lịch sử phong kiến Trung Hoa.
Bi kịch phía sau lăng mộ Tần Thủy Hoàng
Mới đây, Sohu đăng tải loạt hình ảnh gây rúng động dư luận: trong khu vực lăng mộ Tần Thủy Hoàng tại Tây An (Thiểm Tây, Trung Quốc), các nhà khảo cổ phát hiện nhiều bộ hài cốt phụ nữ nằm trong tư thế kỳ lạ, chân tay co quắp, không thể duỗi thẳng như thi hài bình thường. Kết quả giám định ADN xác nhận họ đều là nữ giới, nhiều khả năng là các phi tần bị tuẫn táng cùng hoàng đế đầu tiên của nhà Tần.
Theo ghi chép của Tư Mã Thiên trong Sử ký, khi Tần Thủy Hoàng qua đời, nhiều cung tần mỹ nữ từng được ông sủng ái đã bị ép chôn sống theo. “Tiếng khóc vang động đất trời, ai nghe thấy cũng thất kinh,” sử gia miêu tả. Những người phụ nữ ấy bị đưa vào lăng khi vẫn còn hơi thở, gào khóc trong tuyệt vọng giữa không gian ngột ngạt cho đến khi kiệt sức và chết vì thiếu dưỡng khí. Chính vì thế, các thi thể được tìm thấy đều trong tư thế bất thường, dấu vết của một cái chết đầy giãy giụa.
Khi “tình nghĩa” biến thành cực hình
Tục tuẫn táng không chỉ dừng lại ở thời Tần. Dưới triều Minh, sự tàn khốc ấy tiếp tục tái diễn. Sử sách ghi rằng sau khi Hoàng đế Chu Nguyên Chương băng hà năm 1398, người kế vị là Chu Doãn Văn đã thi hành di chiếu của tiên đế: buộc 46 phi tần chưa từng sinh nở phải chết theo vua.
Mệnh lệnh ấy khiến triều đình rúng động. Tiếng khóc than vang khắp cung cấm. Các phi tần xấu số được đưa vào một căn phòng chung, bên trong đặt sẵn “ghế thái sư” với dây treo cổ dài 7 tấc. Họ buộc phải tự kết liễu sinh mạng mình trước khi bị chôn cùng hoàng đế. Dưới con mắt của xã hội phong kiến, đó là “trung trinh”, là “nghĩa vợ chồng”. Nhưng nhìn từ hiện tại, đó chỉ là một nghi lễ tàn nhẫn được khoác lớp áo danh dự.
Gốc rễ của hủ tục
Theo quan niệm cổ xưa, người chết cần có “bè bạn” để cùng sang thế giới bên kia. Vì thế, tục tuẫn táng ra đời từ thời nhà Chu, chủ yếu dành cho tầng lớp vương giả. Những người bị chọn đi theo thường là phi tần, nô lệ, cung nữ hoặc thậm chí là thợ xây lăng, nhằm đảm bảo bí mật nơi yên nghỉ của hoàng đế không bao giờ bị tiết lộ.
Hình thức tuẫn táng cũng muôn hình vạn trạng: có người bị chôn sống, có người bị ép uống thuốc độc, bị siết cổ, thậm chí bị đổ thủy ngân vào cơ thể. Người xưa tin rằng thủy ngân giúp xác chết không phân hủy, nhưng thực chất, nó khiến nạn nhân chết trong đau đớn vì nhiễm độc. Một số tư liệu ghi lại, trước khi bị rót thủy ngân, họ bị cho uống trà pha thuốc mê, sau đó khắc hình chữ thập lên đầu để rót chất lỏng chết chóc vào.
Tấm gương phản chiếu xã hội phong kiến
Những phát hiện khảo cổ trong lăng Tần Thủy Hoàng hay Minh Thái Tổ không chỉ là bằng chứng lịch sử, mà còn là lời nhắc về thân phận mong manh của người phụ nữ trong chế độ phong kiến. Họ có thể được tôn vinh như “phi tần”, “mỹ nữ”, nhưng khi quyền lực đổi thay, họ chỉ còn là món đồ hy sinh cho niềm tin mù quáng vào thế giới bên kia.
Hào quang của hoàng cung, xét đến cùng, chỉ là bức màn che phủ cho một thực tế tàn khốc: nơi đó, mỗi bước đi của con người đều có thể dẫn đến vực sâu bi thương. Từ những tiếng khóc trong lăng Tần đến căn phòng treo cổ của 46 phi tần nhà Minh, lịch sử đã khắc ghi một chương đen tối về sự tàn bạo mang danh nghĩa “trung hiếu”.
Ngày nay, khi nhìn lại, những bộ hài cốt trong tư thế co quắp kia không chỉ là di tích khảo cổ, mà còn là chứng nhân cho sự phi nhân đạo từng tồn tại suốt nhiều triều đại, nơi mà sinh mạng của phụ nữ bị chôn vùi giữa hai chữ “phận” và “quyền”.
