Trong bối cảnh mua sắm trực tuyến ngày càng phổ biến, đặc biệt tại thị trường Trung Quốc đại lục, vấn đề an toàn trong sản phẩm thời trang giá rẻ đang trở thành mối quan ngại lớn. Những cuộc điều tra gần đây của Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) cùng nhiều cơ quan quản lý thị trường đã gióng lên hồi chuông cảnh báo khi phát hiện một số mặt hàng quần áo bán trên mạng chứa hàm lượng chất nhuộm độc hại vượt xa giới hạn cho phép. Đáng chú ý, có sản phẩm bị phát hiện chứa chất gây ung thư vượt chuẩn đến 27 lần.
Kết quả kiểm nghiệm cho thấy hai hóa chất nguy hiểm thường xuất hiện trong các mặt hàng này là benzidine và formaldehyde, những chất vốn bị siết chặt trong quy định sản xuất dệt may. Các mặt hàng quần áo “siêu rẻ” thường sử dụng nguyên liệu hóa học thô, giá thấp và thậm chí nằm trong danh mục cấm, dẫn đến tình trạng tồn dư độc tố ở mức đáng báo động.
Theo nhà độc chất học Yen Tsung-hai (Đài Loan), benzidine có khả năng thẩm thấu qua da và tồn lưu trong cơ thể, gây tổn thương tế bào. Việc tiếp xúc lâu dài có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện các khối u ác tính như ung thư bàng quang, ung thư bể thận, ung thư niệu quản, thậm chí cả bệnh bạch cầu. “Mặc những bộ quần áo này đồng nghĩa với việc đưa tác nhân gây ung thư áp sát cơ thể mỗi ngày”, ông nhấn mạnh.
Một cuộc kiểm tra ngẫu nhiên từng được CCTV thực hiện đối với quần áo phụ nữ tại Thâm Quyến cho thấy hàm lượng benzidine trong một số sản phẩm lên tới 540 mg/kg, cao gấp 27 lần quy chuẩn quốc gia (20 mg/kg). Đây được coi là mức có nguy cơ gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe nếu tiếp xúc kéo dài.
Song song đó, formaldehyde, chất thường dùng trong xử lý chống nhăn, giữ màu, cũng được phát hiện ở mức cao trong nhiều sản phẩm quần áo, đặc biệt là quần jean. Với quy trình sản xuất cần nhuộm và giặt nhiều lần, một số nhà sản xuất tận dụng formaldehyde để giữ màu bền hơn, khiến lượng tồn dư vượt ngưỡng an toàn. Formaldehyde là chất kích ứng mạnh, có thể gây cay mắt, ảnh hưởng niêm mạc hô hấp, và nếu tiếp xúc thường xuyên sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh hô hấp và ung thư.
Ngoài nguy cơ ung thư, các chuyên gia cho biết các hóa chất độc hại trong quần áo chất lượng thấp còn có thể gây rối loạn nội tiết, ảnh hưởng khả năng sinh sản của phụ nữ và trẻ em, thậm chí tác động lên hệ thần kinh gây chóng mặt, mệt mỏi hoặc suy giảm trí nhớ.
Trước thực trạng này, các chuyên gia khuyến cáo người tiêu dùng cần thận trọng hơn khi lựa chọn quần áo, đặc biệt là sản phẩm mua qua mạng. Bốn lưu ý quan trọng được đưa ra gồm:
Thứ nhất, hạn chế chọn đồ lót hoặc trang phục tối màu, nhất là màu đen, nhóm màu dễ che giấu lỗi nhuộm. Thay vào đó, quần áo sáng màu và mềm mịn sẽ an toàn hơn. Những sản phẩm quá bóng, quá cứng hoặc có màu sắc bất thường có thể chứa hàm lượng hóa chất cao.
Thứ hai, kiểm tra kỹ nhãn treo. Theo Quy chuẩn Kỹ thuật An toàn Cơ bản Quốc gia về Hàng dệt may tại Trung Quốc, sản phẩm được phân loại theo mức độ an toàn: loại A (dành cho trẻ sơ sinh), loại B (tiếp xúc trực tiếp với da) và loại C (không tiếp xúc trực tiếp với da). Người dùng nên ưu tiên loại B hoặc A, đồng thời tránh các sản phẩm “ba không”, không tên nhà sản xuất, không địa chỉ, không chứng nhận hợp quy.
Thứ ba, đánh giá sản phẩm bằng mùi. Quần áo có mùi hắc, mùi hóa chất nồng thường là dấu hiệu formaldehyde hoặc các chất dễ bay hơi vượt chuẩn. Trong trường hợp này, tốt nhất nên trả lại sản phẩm.
Thứ tư, giặt kỹ quần áo mới mua trước khi mặc. Đặc biệt đối với đồ lót, việc ngâm và giặt bằng nước ấm 30–40°C giúp loại bỏ phần nào lượng hóa chất còn sót lại. Nếu xuất hiện triệu chứng kích ứng khi mặc, người dùng nên dừng sử dụng và tìm đến cơ sở y tế.
Trong bối cảnh nhu cầu thời trang giá rẻ ngày càng tăng, cảnh báo về “quần áo độc hại” càng trở nên cần thiết để người tiêu dùng cân nhắc kỹ hơn giữa giá thành và sức khỏe, yếu tố không thể đánh đổi.
