Gần đây, một trào lưu độc đáo bất ngờ “gây bão” trên mạng xã hội Trung Quốc – nuôi nấm men như thú cưng. Với biệt danh dễ thương “sâu mặt” hay “Mian Gu”, loại “vật nuôi tĩnh” này đang thu hút sự quan tâm của hàng trăm nghìn người trẻ, với các bài đăng liên quan thu hút hơn 100.000 lượt thích và 600.000 lượt ghi chú. Không cần cho ăn cầu kỳ, không cần dắt đi dạo, không phải lo dọn dẹp – đây chính là kiểu “thú cưng tối giản” dành cho thế hệ sống giữa những áp lực đô thị ngột ngạt.
Khác xa những chú chó, mèo quen thuộc, “sâu mặt” thực chất là cách gọi nhân hóa của men tự nhiên – thứ vốn dùng để làm bánh. Công thức “nuôi” rất đơn giản: chỉ cần trộn men khô hoạt tính, bột mì, nước và một chút đường, đặt vào hộp nhựa trong suốt và để yên 24 giờ. Sau thời gian đó, men bắt đầu lên bọt và tỏa ra hương trái cây hay mùi rượu vang nhẹ – báo hiệu “thú cưng” đã sẵn sàng sống.
Đối với nhiều cư dân mạng, cảm giác được quan sát men thay đổi hình dạng mỗi ngày không khác gì “mở hộp mù” – vừa bất ngờ, vừa thú vị. Hơn nữa, “sâu mặt” còn có thể biến thành bánh mì, bánh hấp hay pizza – mang lại cảm giác “nuôi một được hai”: vừa được bầu bạn, vừa có món ngon thưởng thức.
Một người dùng mạng xã hội chia sẻ: “Không cần tốn sức dắt đi chơi, không gây phiền toái, lại còn giúp tôi thư giãn. Nếu lỡ ‘chán nuôi’, tôi chỉ cần biến nó thành bánh bao hấp là xong!”. Câu nói nửa đùa nửa thật ấy phần nào lý giải vì sao “sâu mặt” lại gây sốt đến vậy.
Không chỉ nấm men, giới trẻ còn sáng tạo ra loạt “thú cưng tĩnh” khác như đá, hột xoài, hộp giấy và thậm chí là… kem đánh răng. Trên các nền tảng thương mại điện tử, “đá thú cưng” được rao bán với giá chỉ từ vài tệ, có thể đặt tên, vẽ mặt và… trò chuyện mỗi ngày như một người bạn thân. Dù chẳng biết phản hồi, nhưng với nhiều người trẻ đang tìm kiếm sự đồng hành mà không muốn ràng buộc cảm xúc, đây là cách trốn tránh thực tại đầy tinh tế và đáng yêu.
Theo chuyên gia tâm lý Triệu Mạnh (Bệnh viện Vũ Đông, Vũ Hán), việc giới trẻ “say mê” những thú cưng không sống này bắt nguồn từ áp lực triền miên về học tập, công việc và kinh tế. So với chó mèo – vốn yêu cầu thời gian, tiền bạc và trách nhiệm chăm sóc – các thú cưng tĩnh trở thành lựa chọn lý tưởng cho lối sống “lười biếng chữa lành”. Chúng không cần được dắt đi chơi, không gây rối loạn sinh hoạt, lại dễ nuôi và tiết kiệm chi phí.
Không chỉ là trò vui đơn thuần, quá trình chăm sóc nấm men còn mang lại niềm vui khoa học, sự tò mò khám phá và cảm giác kiểm soát. Với mỗi lần lên men thành công, người nuôi có thể chia sẻ “thành quả” trên mạng xã hội và nhận được sự hưởng ứng từ cộng đồng, như một sự công nhận và đồng cảm lặng lẽ.
Chuyên gia trị liệu Du Hemin cho rằng trào lưu này phản ánh rõ khát khao về “tình bạn không áp lực” của giới trẻ hiện đại. Không giống thú cưng truyền thống đôi khi gây phiền toái hay lo lắng, nấm men – với chu kỳ phát triển ổn định – mang lại cảm giác gắn bó an toàn và dễ đoán. “Chúng giống như một người bạn nhỏ, không ốm đau, không giận dỗi, nhưng vẫn mang đến cảm giác có ai đó đồng hành mỗi ngày”, Du chia sẻ.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lên tiếng cảnh báo: việc quá phụ thuộc vào thú cưng tĩnh để giải tỏa căng thẳng có thể khiến người trẻ rơi vào trạng thái thu mình, ngại giao tiếp thật ngoài đời. “Việc nuôi men có thể tạm thời mang lại niềm vui, nhưng không thể thay thế hoàn toàn sự kết nối người – người”, đạo diễn Triệu Mạnh nhấn mạnh. Ông khuyến nghị giới trẻ hãy chủ động làm phong phú đời sống tinh thần bằng cách trò chuyện với người thân, tập thể dục, trồng cây hoặc tìm đến các hoạt động cộng đồng.
Trào lưu “nuôi nấm men như thú cưng” là một minh chứng rõ nét cho sự sáng tạo và khả năng thích nghi của thế hệ trẻ giữa cuộc sống gấp gáp và áp lực. Nó không chỉ đơn thuần là thú vui nhất thời mà còn là biểu hiện của khát khao được quan tâm, được kết nối – dù là theo cách ít gánh nặng và “dị thường” nhất.
Dẫu biết “sâu mặt” không biết sủa, chẳng biết cọ mình vào chân chủ, nhưng biết đâu, trong thế giới lặng lẽ của những người trẻ đang học cách làm bạn với chính mình, đó lại là sự đồng hành dịu dàng và đủ đầy nhất.
