Tối 8/9, một cơn giông gió bất ngờ kèm theo sấm sét dữ dội kéo dài hơn mười phút đã quét qua thành phố Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây (Trung Quốc). Chỉ trong vài giờ sau đó, khoa cấp cứu của Bệnh viện Bethune rơi vào tình trạng quá tải khi tiếp nhận hơn 400 bệnh nhân cùng lúc, chủ yếu là trẻ em, phụ nữ mang thai và người trung niên. Hầu hết trong số họ đều xuất hiện triệu chứng ho dữ dội, khó thở, thậm chí có dấu hiệu co thắt phế quản.
Giải thích hiện tượng bất thường này, bác sĩ Trương Hoàn Bình-Giám đốc khoa Dị ứng, Bệnh viện Bethune cho biết đây là một ví dụ điển hình của “hen suyễn do giông bão”. Hiện tượng này được các chuyên gia y tế ghi nhận tại nhiều quốc gia, khi số ca hen suyễn cấp tính tăng đột biến ngay sau một cơn mưa giông.
Theo phân tích, khi sét đánh và gió mạnh xuất hiện, các hạt phấn hoa trong không khí bị phá vỡ thành những mảnh cực nhỏ. Các hạt mịn này dễ dàng len sâu vào đường hô hấp dưới, gây kích ứng mạnh và dẫn đến co thắt phế quản. Với những người có sẵn cơ địa dị ứng hoặc mắc hen suyễn tiềm ẩn, nguy cơ lên cơn kịch phát đặc biệt cao.
Số liệu từ Sáng kiến Toàn cầu về Hen suyễn (GINA) cho thấy, trong điều kiện thời tiết bình thường, bệnh nhân hen phải nhập viện cấp cứu thường ổn định. Tuy nhiên, khi xảy ra giông bão, số ca nhập viện có thể tăng gấp 3–5 lần. Dù hiện tượng này không phải lúc nào cũng diễn ra, nhưng mức độ ảnh hưởng có thể rất nghiêm trọng và trong một số trường hợp, thậm chí đe dọa tính mạng.
Trước đó, vào tháng 9/2022, khu tự trị dân tộc Hồi Ninh Hạ cũng từng ghi nhận một đợt “hen suyễn do giông bão”. Nghiên cứu trên 320 bệnh nhân cho thấy, hơn một nửa số người cần cấp cứu chỉ trong vòng 4 giờ sau khi giông xuất hiện. Đáng chú ý, nhóm tuổi bị ảnh hưởng nhiều nhất là từ 14 đến 40 tuổi. Các triệu chứng phổ biến được thống kê gồm: thở khò khè (70,9%), khó thở (64,4%), ho (40%) và tức ngực (12,8%).
Trở lại với Sơn Tây, bác sĩ Trương nhấn mạnh: “Người dân không nên coi thường các triệu chứng như ho, thở khò khè hoặc khó thở đột ngột sau khi mưa giông xảy ra. Đây có thể là dấu hiệu khởi phát cơn hen cấp tính, cần được xử trí kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm”.
Các chuyên gia khuyến cáo, những người có tiền sử dị ứng hoặc hen suyễn cần đặc biệt lưu ý theo dõi dự báo thời tiết, chỉ số phấn hoa trong không khí. Khi mưa giông ập đến, nên hạn chế ra ngoài, đồng thời đóng kín cửa để tránh phấn hoa và bụi mịn lọt vào nhà. Bên cạnh đó, việc sử dụng máy lọc không khí, duy trì thuốc dự phòng hen theo chỉ định cũng là biện pháp quan trọng nhằm giảm thiểu rủi ro.
Hiện Bệnh viện Bethune vẫn đang tiếp tục điều trị và theo dõi cho hàng trăm bệnh nhân nhập viện sau cơn giông ngày 8/9. Dù chưa ghi nhận ca tử vong nào, giới y tế cảnh báo đây là lời nhắc nhở rõ ràng về mối nguy từ những hiện tượng thời tiết cực đoan đối với sức khỏe cộng đồng.
