Hóa thạch 2 triệu năm tuổi được phát hiện nhờ Google Earth

Tháng 3/2008, trong lúc cùng con trai 9 tuổi khám phá Google Earth, nhà sinh vật học Lee Berger tình cờ chú ý đến dấu hiệu của bộ xương hóa thạch trong hang động ở Malapa, gần thành phố Johannesburg, Nam Phi. Trước đó, ông đã cùng đồng nghiệp nghiên cứu và lập bản đồ 130 hang động và 20 mỏ hóa thạch trong nhiều thập niên với sự trợ giúp của công nghệ, song với phát hiện bất ngờ này, Giáo sư Berger quyết định tận dụng ưu thế khoa học kỹ thuật để xác định vị trí của hang động qua hình ảnh vệ tinh.

Với sự giúp đỡ của ứng dụng điều hướng và hình ảnh vệ tinh có độ phân giải cao, Tiến sĩ Berger tiếp tục khám phá gần 500 hang động và hóa thạch chưa được xác định trước đó. Nhờ vậy, ông đã tìm ra hài cốt của người Australopithecus sediba, được xem là tổ tiên của loài người với những đặc điểm nguyên thủy và một số nét tiến bộ hơn, tồn tại từ hơn 2 triệu năm trước.

Cụ thể, nhóm nghiên cứu đã khai quật 130 mảnh xương hợp thành hai bộ xương của một nam thanh niên và một người phụ nữ trưởng thành trong hệ thống hang động bị xói mòn sâu, bao quanh bởi vật chất cứng hình thành từ hiện tượng trầm tích hóa. Phát biểu trên tạp chí Science, Tiến sĩ Berger cho biết: “Tôi tin rằng đây là cái tên tiêu biểu cho chi chuyển tiếp giữa dạng người vượn Australopithecus (loài đầu tiên đi thẳng đứng) – ví dụ như Taung Child hoặc Mrs Ples – và Homo habilis (Người khéo léo), hay thậm chí là tổ tiên trực tiếp của Homo erectus (Người đứng thẳng) như Turkana Boy, người vượn Java hoặc Peking”.

Đây là loài có cánh tay dài như vượn, bàn tay ngắn mạnh mẽ và đôi chân dài có khả năng sải bước và chạy nhanh như người. “Kích thước não của bộ xương hóa thạch là từ 420 đến 450 cm³, nhỏ hơn đáng kể so với người hiện đại – khoảng 1200 đến 1600 cm³, song hình dáng và cấu tạo có tiến bộ hơn so với Australopithecine (Bộ Linh trưởng)”, Berger nói. Kết quả nghiên cứu cho thấy hai bộ xương mang cả đặc điểm của người hiện đại lẫn người vượn Australopithecus. Gần hai bộ hài cốt, các nhà khoa học còn phát hiện khớp xương của các loài vật như hổ răng kiếm, linh dương, chuột và thỏ.