Một phát hiện bất ngờ đã diễn ra trong quá trình thi công dự án Hành lang Bắc-Nam tại Singapore: bốn chiếc quan tài không có bia mộ được tìm thấy trong các đợt khai quật vào tháng 10 và tháng 11-2025, tại khu đất phía sau Bệnh viện Phụ sản và Trẻ em KK (KKH), gần đường Bukit Timah. Thông tin được Cơ quan Giao thông Đường bộ Singapore (LTA) công bố trong thông báo đăng trên chuyên mục Rao vặt của The Straits Times ngày 3-12.
Theo LTA, những chiếc quan tài xuất hiện tại khu vực vốn từng là một nghĩa trang xưa. Cơ quan này kêu gọi thân nhân hoặc hậu duệ của người đã khuất liên hệ để nhận lại hài cốt hoặc cung cấp thông tin. Nếu sau 14 ngày không có ai đứng ra xác nhận, LTA sẽ xử lý theo đúng quy định liên quan. Cơ quan này cũng cho biết họ đã gửi báo cáo về vụ việc đến cảnh sát để tiếp tục làm rõ.
Nhà nghiên cứu di sản Peter Pak, người điều hành blog “Rojak Librarian”, cho rằng vị trí tìm thấy các quan tài có liên quan đến một nghĩa trang Thiên Chúa giáo tồn tại từ hơn một thế kỷ trước. Dựa trên bản đồ năm 1913 và 1932, ông chỉ ra khu vực được bao quanh bởi đường Bukit Timah, Kampong Java và đường Nghĩa trang Mới trước đây từng là nơi an táng của cộng đồng Kitô hữu.
Ghi chép lịch sử cho thấy nghĩa trang Bukit Timah mở cửa năm 1865, sau khi nghĩa trang Fort Canning, nơi chôn cất chính của người Thiên Chúa giáo lúc bấy giờ bị quá tải. Để xây dựng nghĩa trang mới, Hội đồng thành phố đã mua khu đất này với giá 10.000 đô la Singapore, tương đương khoảng 185 triệu đồng theo giá hiện nay. Nghĩa trang được chia thành hai khu riêng cho Công giáo và Tin Lành và từng là nơi yên nghỉ của nhiều nhân vật nổi bật, trong đó có Robert Carr Woods, tổng biên tập đầu tiên của The Straits Times.
Đến năm 1909, do tình trạng ngập lụt kéo dài, hoạt động chôn cất tại đây phải dừng lại. Từ năm 1907, khu nghĩa trang Bidadari được sử dụng thay thế, và Bukit Timah chỉ còn những phần đất dành riêng theo quy định.
Sau Thế chiến II, nghĩa trang Bukit Timah rơi vào tình trạng xuống cấp nghiêm trọng. Theo tư liệu của Sở Công trình Công cộng, đến năm 1956, tường bao đã đổ nát, cây cối mọc um tùm và nhiều khu vực bị ngập nước. Tuy nhiên, việc chôn cất vẫn diễn ra nhỏ lẻ cho đến năm 1961.
Năm 1970, chính quyền thông báo kế hoạch khai quật toàn bộ nghĩa trang rộng 10,5 ha. Đến 1973, quá trình chuyển đổi hoàn tất, và khu vực này trở thành Công viên Kampong Java, nơi từng được lắp đặt hệ thống chiếu sáng công viên ban đêm đầu tiên trên thế giới. Công viên tồn tại cho đến năm 2018 trước khi đóng cửa để nhường chỗ cho dự án Hành lang Bắc-Nam.
Phó giáo sư luật Kevin Tan, người nghiên cứu sâu về lịch sử chôn cất tại Singapore, nhận định việc phát hiện các quan tài không bia mộ tại công trường gần KKH là điều “thú vị nhưng không bất ngờ”. Ông lý giải rằng do quá trình khai quật trong thập niên 1970 diễn ra nhiều năm sau khi nghĩa trang ngừng hoạt động, việc xác định toàn bộ vị trí mộ cũ là điều gần như không thể.
Ngoài ra, phần lớn hậu duệ của những người an táng tại đây có thể đã trở về Anh hoặc các vùng khác của cựu đế quốc Anh, khiến việc tìm kiếm thân nhân hiện nay trở nên khó khăn hơn.
Nhà nghiên cứu Peter Pak cho rằng phát hiện này nhắc nhở xã hội Singapore về “những tầng di sản sâu sắc nằm ngay dưới lớp đất của một thành phố hiện đại”. Ông bày tỏ hy vọng các tổ chức tôn giáo có thể đứng ra tiếp nhận những quan tài này để đảm bảo sự an nghỉ phù hợp.
LTA tiếp tục kêu gọi những ai có thông tin liên quan đến bốn bộ hài cốt hãy chủ động liên hệ để hỗ trợ quá trình xác minh.
