Vào năm 2023, nghệ sĩ Tấn Beo gặp tai biến mạch máu não. Cơn đột quỵ khiến ông bị di chứng nặng, nói chuyện vấp và đi lại khó khăn. Điều đáng lo ngại hơn cả là sau cơn đột quỵ, qua các đợt kiểm tra sức khỏe, ông được chẩn đoán mắc suy thận giai đoạn 5.
Ngay sau đó, nam nghệ sĩ được lọc máu tại bệnh viện và tiến hành phẫu thuật tạo cầu tay AVF. Nhờ được điều trị kịp thời và thay đổi chế độ sinh hoạt, chức năng thận của ông đã cải thiện, từ giai đoạn 5 trở về giai đoạn 4. Hiện sức khỏe Tấn Beo ổn định hơn, dù vẫn phải theo dõi sát sao để tránh bệnh tiến triển trở lại.
Các bác sĩ cho biết, trường hợp của nghệ sĩ Tấn Beo không phải hiếm gặp. Ở Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh thận mạn đang ở mức cao nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Thống kê cho thấy hơn 8,7 triệu người, tương đương 12,8% dân số trưởng thành đang sống chung với căn bệnh này. Mỗi năm, có khoảng 800.000 bệnh nhân cần điều trị lọc máu, nhưng cả nước chỉ có hơn 5.000 máy lọc thận, đáp ứng chưa đến 30% nhu cầu. Tình trạng quá tải khiến nhiều người bệnh phải chờ đợi hoặc di chuyển xa để được điều trị, làm tăng nguy cơ biến chứng và tử vong.
Suy thận - Căn bệnh âm thầm nhưng nguy hiểm
Suy thận là tình trạng một hoặc cả hai quả thận không còn hoạt động tốt một cách độc lập. Suy thận xảy ra khi khả năng lọc chất thải từ máu một cách hiệu quả của thận bị mất đi. Hiện nay, y học chia suy thận thành hai loại chính: suy thận cấp tính và suy thận mạn tính.
Thực tế, nhiều người có chức năng thận suy giảm nghiêm trọng mà không hề hay biết, đặc biệt ở giai đoạn đầu của bệnh thận mạn tính. Các triệu chứng thường chỉ xuất hiện khi bệnh đã tiến triển nặng, và có thể khác nhau ở từng người.
Những dấu hiệu cảnh báo phổ biến gồm: mệt mỏi cực độ, buồn nôn, nôn, phù nề quanh mắt cá chân, bàn tay hoặc mặt, thay đổi tần suất đi tiểu (ít đi tiểu, tiểu đêm), da khô hoặc ngứa, ăn không ngon, cảm giác vị kim loại trong miệng, huyết áp cao, khó thở, xương yếu, dễ gãy, tê ngứa tay chân, nước tiểu đổi màu hoặc có bọt. Trong các trường hợp nặng, người bệnh có thể lú lẫn, co giật hoặc hôn mê.
Suy thận không chỉ ảnh hưởng đến khả năng lọc máu mà còn kéo theo nhiều hệ lụy khác. Người mắc bệnh thường phải đối mặt với chi phí điều trị cao, giảm chức năng thể chất, suy giảm tinh thần và chất lượng cuộc sống kém hơn. Đáng lo ngại hơn, bệnh thận mạn còn làm tăng nguy cơ biến chứng tim mạch và tử vong. Dù các liệu pháp thay thế thận như lọc máu hoặc ghép thận có thể giúp kéo dài sự sống, nhưng tần suất và cường độ điều trị gây ra nhiều căng thẳng về thể chất lẫn tinh thần, ảnh hưởng lớn đến tâm lý người bệnh và gia đình.
Các phương pháp điều trị suy thận hiện nay
Việc điều trị suy thận phụ thuộc vào nguyên nhân và giai đoạn bệnh, với các phương pháp chính sau:
Điều trị nội khoa: Đa số bệnh nhân suy thận được kê thuốc để kiểm soát đường huyết, huyết áp và cholesterol, nhằm ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm cho tim mạch và thần kinh. Việc tuân thủ điều trị giúp làm chậm tiến triển của bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Lọc máu (chạy thận nhân tạo): Đây là phương pháp sử dụng máy móc để loại bỏ chất thải ra khỏi máu khi thận không còn khả năng tự lọc. Tùy từng trường hợp, người bệnh có thể được chỉ định lọc máu ngoài cơ thể hoặc lọc màng bụng tại nhà. Song song đó, bệnh nhân cần tuân thủ chế độ ăn ít muối, ít kali, ít phốt pho để tránh biến chứng.
Cấy ghép thận: Được xem là giải pháp tối ưu nhất cho bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối, cấy ghép thận mang lại cơ hội phục hồi gần như hoàn toàn chức năng thận. Sau khi ghép, người bệnh không cần lọc máu nữa, nhưng phải dùng thuốc ức chế miễn dịch suốt đời để tránh hiện tượng thải ghép.
Tuy nhiên, thách thức lớn là nguồn hiến tặng khan hiếm và thời gian chờ ghép kéo dài. Bên cạnh đó, thuốc ức chế miễn dịch có thể gây nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng như tăng nguy cơ nhiễm trùng hoặc rối loạn chuyển hóa.
Thay đổi lối sống: Bên cạnh điều trị y học, thay đổi lối sống đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc kiểm soát bệnh. Người bị suy thận cần hạn chế muối, giảm đạm động vật, kiểm soát cân nặng, đồng thời tăng cường rau xanh, uống đủ nước và duy trì vận động nhẹ nhàng.
Suy thận là căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu phát hiện sớm. Giống như trường hợp nghệ sĩ Tấn Beo, phát hiện và điều trị sớm chính là chìa khóa để kéo dài sự sống và duy trì chất lượng cuộc sống.
