Nhưng nếu chỉ nhìn vào chiến thắng ấy như một niềm vui về một giải đấu, có lẽ chúng ta đã bỏ lỡ điều quan trọng hơn về bóng đá Việt Nam. Đây không còn là một hiện tượng, mà là kết quả của một quá trình tích lũy dài hơi, bền bỉ và có sự chung tay của nhiều CLB, Học viện bóng đá cho sự phát triển bóng đá nước nhà.
Bóng đá trẻ Việt Nam đã đi qua cái thời “ăn may”. Những con số biết nói: Á quân U23 châu Á 2018, vô địch SEA Games 2019 và 2021, tiếp tục đăng quang tại SEA Games 33. Bốn kỳ SEA Games gần nhất, Việt Nam giành 3 HCV và 1 HCĐ. Ở đấu trường U23 châu Á, chúng ta ba lần vào chung kết, hai lần vào tứ kết. Riêng tại giải U23 Đông Nam Á, Việt Nam ba lần liên tiếp vô địch. Đó là chuỗi thành tích của một nền bóng đá trẻ đã bước qua ngưỡng hy vọng để tiến tới ổn định.
Phía sau những tấm huy chương ấy là cả một hệ sinh thái đào tạo trẻ đang vận hành âm thầm nhưng nghiêm túc như Học viện HAGL, Học viện Bóng đá Nutifood, Thể Công Viettel, PVF, Hà Nội FC... Không phải ngày một ngày hai, mà là nhiều năm kiên trì với triết lý dài hạn. Điều đáng mừng là có học viện bóng đá tại Việt Nam không còn chỉ dạy cầu thủ đá bóng, mà đang đào tạo con người chơi bóng. HAGL của bầu Đức, hay Học viện Bóng đá Nutifood là ví dụ tiêu biểu cho mô hình ấy. Công tác đào tạo bài bản, chú trọng nền tảng văn hóa, ngoại ngữ, nhân cách bên cạnh chuyên môn.
Khi Lý Đức, Quốc Việt và Nhật Minh nâng cao chiếc cúp vô địch U23 Đông Nam Á 2025, người ta đã nhắc đến HLV Graechen, người thầy của những nhà vô địch. Nhưng điều đáng nói là ông Graechen đang làm việc mỗi ngày ở Học viện Bóng đá Nutifood, lặng lẽ như thuở ban đầu cống hiến cho bóng đá trẻ Việt Nam. Nếu tính thêm Quốc Cường, người góp mặt tại SEA Games 33, dấu ấn của ông thầy người Pháp ấy càng rõ nét trong hành trình đào tạo ở Học viện Bóng đá Nutifood. Ông kiên nhẫn gieo mầm ở một nơi làm bóng đá chỉ có mục tiêu duy nhất là đóng góp cho sự phát triển bóng đá nước nhà, không có CLB chuyên nghiệp.
Nhưng thành công của bóng đá trẻ Việt Nam không chỉ nằm ở số cúp hay số bàn thắng. Nó hiện ra trong những chi tiết rất nhỏ mà người hâm mộ có quyền tự hào so với cả Đông Nam Á. Lý Đức phát âm tiếng Anh chuẩn, trả lời tự tin và điềm tĩnh trước trận chung kết gặp Thái Lan. Đó không chỉ là sự tự tin của một cầu thủ, mà là hành trang của một người trẻ đã được chuẩn bị đầy đủ trước khi chơi chuyên nghiệp.
Đào tạo ra một cầu thủ tiềm năng đã khó. Đưa họ lên chơi chuyên nghiệp còn khó hơn. Và khi những cầu thủ ấy cống hiến trực tiếp cho thành công của bóng đá Việt Nam, đó là điều đáng tự hào. Họ cũng là minh chứng cho thấy bóng đá trẻ Việt Nam không đứt gãy. Đây là công sức của những năm tháng đầu tư cho đào tạo trẻ, những học viện lặng lẽ như Học viện Bóng đá Nutifood, CLB chịu đầu tư để làm đào tạo trẻ từ gốc như HAGL, những HLV âm thầm và tài năng như HLV Graechen...
SEA Games 33 đã khép lại. Nhưng hành trình phía sau của bóng đá trẻ Việt Nam thì vẫn đang mở ra, với niềm tin rằng thành công hôm nay là nền móng cho ngày mai. Và một lần nhìn lại để thấy rằng bóng đá Việt Nam đã tự tin xóa được khái niệm xây nhà từ nóc!
