Hai năm sau cú sốc từ trận chung kết bóng đá nam SEA Games 32 giữa U22 Indonesia và U22 Thái Lan, nơi sân Olympic Phnom Penh biến thành võ đài với 7 tấm thẻ đỏ, hình ảnh hỗn loạn ấy tưởng như đã chìm vào quá khứ. Thế nhưng SEA Games 33 tại Thái Lan lại một lần nữa khiến người hâm mộ quốc tế ngao ngán, lần này không phải vì bạo lực, mà vì sai lầm khó tin của tổ trọng tài ở chung kết bóng đá nữ giữa Việt Nam và Philippines.
Tháng 5/2023, sau vụ đánh nhau chấn động Campuchia, Chủ tịch FIFA Gianni Infantino đã gửi thông điệp mạnh mẽ tới bóng đá Đông Nam Á: “Những hình ảnh tại trận chung kết SEA Games đã tạo ra tác động tiêu cực lên thế giới bóng đá. Tôi hy vọng các Liên đoàn trong khu vực sẽ nhìn lại và ngăn chặn điều tương tự xảy ra trong tương lai”.
Lời cảnh báo ấy tưởng sẽ trở thành bước ngoặt thay đổi. Nhưng hai năm sau, bóng đá Đông Nam Á tiếp tục đối mặt với một bi kịch mới, trọng tài phá hỏng trận chung kết SEA Games 33.
Phút 30 trận chung kết bóng đá nữ Việt Nam - Philippines, Bích Thùy đánh đầu tung lưới, đứng trên ít nhất hai mét so với hàng thủ Philippines và ba cầu thủ đối phương còn đứng dưới. Đó là bàn thắng hoàn toàn hợp lệ, rõ ràng qua hình ảnh truyền hình. Thế nhưng, trợ lý trọng tài Chanthavong Phutsavan (Lào) lại phất cờ việt vị. Trọng tài chính Rebecca Durcau, dù đứng gần và có góc nhìn đẹp nhất, vẫn lựa chọn tin vào tín hiệu phất cờ, khiến bàn thắng bị tước oan.
Không có VAR, không được xem lại, không thể phản biện, đó là quyết định sai lầm khiến Việt Nam tuột HCV dù hòa 0-0 suốt 120 phút và thua luân lưu 5-6.
Nếu ở SEA Games 32 sai lầm nằm ở cách hành xử cầu thủ, thì SEA Games 33 lỗi nằm ngay trong hệ thống điều hành của AFC, tổ chức trực tiếp quản lý công tác trọng tài của bóng đá châu Á.
Điều đáng nói Bích Thùy ghi bàn trong trận chung kết có thể giúp tuyển Việt Nam lập kỳ tích 5 lần liên tiếp vô địch SEA Games. Không chỉ mất HCV, Việt Nam còn đánh mất buổi chia tay đẹp của HLV Mai Đức Chung và có thể là cả kỷ nguyên của Huỳnh Như.
Bóng đá nữ Việt Nam không sai. Cầu thủ không sai. Trọng tài đã sai. Và câu hỏi đặt ra: Sự công bằng ở đâu trong một trận chung kết khu vực với sai lầm bị nhận xét đáng chê nhất năm của bóng đá thế giới?
Nếu nhìn lại lời Chủ tịch FIFA năm 2023, bóng đá Đông Nam Á cần thay đổi mạnh mẽ hơn nữa: Nếu cầu thủ đánh nhau có thể bị treo giò, HLV có thể bị phạt thì trọng tài tạo ra quyết định thay đổi kết quả trận đấu cũng phải chịu trách nhiệm.
Sai lầm này không chỉ khiến Việt Nam mất chức vô địch SEA Games 33, mà còn gây tổn hại hình ảnh giải đấu, làm dấy lên nghi vấn tiêu cực, mâu thuẫn khu vực, sự hoài nghi về năng lực trọng tài AFF - AFC.
SEA Games là nơi thể thao Đông Nam Á tiến bộ, không phải chỗ để những sai sót điều hành phá hỏng trận đấu. Nếu AFC không xử lý nghiêm, bóng đá Đông Nam Á sẽ còn tiếp tục quay vòng trong chính những “vết xe đổ” mà Infantino từng cảnh báo.
SEA Games trong tương lai cần công nghệ, cần minh bạch, cần VAR. Bóng đá Việt Nam cần một lời công bằng. Cả Đông Nam Á cần sự tôn trọng với giá trị thể thao, và AFC cần có án phạt với tổ trọng tài đã sai ở chung kết môn bóng đá nữ.
