Trao đổi với chúng tôi, Ts.Ls. Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp, Đoàn luật sư Hà Nội, cho biết theo quy định của luật hôn nhân và gia đình, việc kết hôn và ly hôn phải được thực hiện theo trình tự, thủ tục luật định, do cơ quan có thẩm quyền thực hiện.
Việc kết hôn từ trước đến nay pháp luật đều quy định do ủy ban nhân dân nơi cư trú của một trong hai bên thực hiện. Người thực hiện thủ tục kết hôn phải đủ điều kiện kết hôn theo quy định của pháp luật, việc kết hôn phải tự nguyện và không thuộc trường hợp cấm kết hôn theo quy định.
Sau khi kết hôn thành công, pháp luật công nhận hai người là vợ chồng và được cấp giấy chứng nhận kết hôn, đồng thời cơ quan đăng ký kết hôn cũng vào sổ để ghi nhận mối quan hệ hôn nhân giữa hai người.
Nếu như việc kết hôn là một thủ tục hành chính, do cơ quan hành chính nhà nước thực hiện thì việc ly hôn lại là một thủ tục tố tụng, do tòa án thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.
Khi một người đã kết hôn, đã có cuộc hôn nhân hợp pháp thì chỉ được coi là "ly hôn", chấm dứt quan hệ hôn nhân (trở thành người "tự do", độc thân) khi có bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật của tòa án có thẩm quyền.
“Trường hợp hai người đã có đăng ký kết hôn nhưng do mâu thuẫn mà xé giấy đăng ký kết hôn đi nhưng không thực hiện thủ tục ly hôn theo quy định của pháp luật tại tòa án thì quan hệ hôn nhân đó cũng chưa chấm dứt.
Trường hợp đã đăng ký kết hôn nhưng do mâu thuẫn mà sống ly thân, mỗi người một nơi thì dù ly thân bao nhiêu năm cũng không được coi là ly hôn, quan hệ hôn nhân giữa họ vẫn tồn tại”, Ts.Ls. Đặng Văn Cường thông tin.
Cũng theo Luật sư Cường, khi vợ chồng mâu thuẫn xung đột thì những lời nói trách móc, oán giận, nặng lời, gây tổn thương lẫn nhau là khó tránh khỏi.
Trong đó có thể xuất hiện lời đề nghị: "ly hôn đi" và người kia vì bực tức mà cũng "đồng ý" ngay, tình huống này có thể gọi là "ly hôn bằng miệng" chứ chưa theo trình tự thủ tục pháp luật, chưa được pháp luật thừa nhận.
Bởi vậy sau đó nếu hai người không đến tòa án để làm thủ tục thuận tình ly hôn hoặc đơn phương ly hôn, chưa có bản án, hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật của tòa án cho chấm dứt quan hệ hôn nhân thì việc ly hôn bằng việc đó không có giá trị pháp lý.
“Pháp luật về hôn nhân và gia đình Việt Nam có thừa nhận "hôn nhân thực tế" (là không đăng ký kết hôn nhưng cũng được coi là vợ chồng trong một số trường hợp) nhưng không thừa nhận ly hôn thực tế mặc dù có nhiều trường hợp hai vợ chồng không coi nhau là vợ chồng, không thực hiện nghĩa vụ của vợ, của chồng mấy chục năm liền...”, Luật sư Cường thông tin thêm.
Luật sư Cường cho biết, hiện pháp luật không có bất cứ văn bản hướng dẫn nào quy định là trường hợp "ly hôn bằng miệng" hay "ly hôn thực tế" mà thủ tục ly hôn duy nhất pháp luật quy định là do tòa án thực hiện theo thủ tục tố tụng dân sự.
“Để được "ly hôn" chấm dứt quan hệ hôn nhân trở thành "độc thân" để được tự do yêu đương, kết hôn với người khác, các đương sự phải có Đơn yêu cầu tòa án xem xét giải quyết cho ly hôn, kèm theo đó là bản chính đăng ký kết hôn, giấy khai sinh của con và các giấy tờ về tài sản (nếu có yêu cầu chia tài sản).
Sau khi nhận đơn thì tòa án sẽ kiểm tra, xem xét và có thể thụ lý để giải quyết. Thủ tục giải quyết một vụ việc thuận tình ly hôn trong thời hạn hai tháng, thủ tục giải quyết một vụ án ly hôn có tranh chấp về hôn nhân, về quyền nuôi con hoặc về tài sản là trong thời hạn khoảng 7 tháng.
Nếu vụ việc tranh chấp về tài sản phức tạp thì thời gian kéo dài có thể hàng năm cũng chưa xong. Đơn ly hôn có chữ ký của hai vợ chồng không phải là giấy tờ chứng nhận quan hệ hôn nhân chấm dứt.
Khi nào hai bên có được quyết định hoặc bản án của tòa án có hiệu lực pháp luật cho phép chấm dứt quan hệ hôn nhân, khi đó mới gọi là đã "ly hôn", mới trở thành độc thân, mới chấm dứt các quyền và nghĩa vụ của vợ, của chồng theo quy định pháp luật”, Luật sư Cường cho biết.
Luật sư cho biết thêm, theo quy định của pháp luật, người đang có vợ, có chồng (chưa thực hiện thủ tục ly hôn theo quy định của pháp luật) mà chung sống như vợ chồng với người khác thì đây là hành vi vi phạm pháp luật.
Người vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính, nếu gây hậu quả nghiêm trọng thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm quy định hôn nhân một vợ một chồng theo quy định của bộ luật hình sự.
Còn trường hợp ngoại tình, (quan hệ lén lút) nhưng chưa được coi là "chung sống như vợ chồng" thì hành vi này vi phạm đạo đức xã hội, bị xã hội cười chê, lên án chứ không có chế tài của pháp luật.
“Theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện nay, việc hai vợ chồng thỏa thuận ly hôn "bằng miệng" hoặc có đơn thuận tình ly hôn, có đủ chữ ký của hai bên nhưng nội dung thỏa thuận này chưa được tòa án ghi nhận và ban hành quyết định thuận tình ly hôn hoặc vợ chồng có đơn yêu cầu ly hôn nhưng đơn này chưa được tòa án chấp nhận bằng quyết định hoặc bản án có hiệu lực pháp luật thì những sự kiện này cũng không phải là căn cứ để chấm dứt quan hệ hôn nhân và gia đình.
Nói cách khác đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, đơn ly hôn, thỏa thuận ly hôn bằng miệng chỉ là khởi đầu cho một quá trình thực hiện thủ tục ly hôn, việc ly hôn thành công chỉ có thể được tòa án công nhận bằng một bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật.
Trong trường hợp có bản án, quyết định do tòa án cấp sơ thẩm ban hành cho phép ly hôn nhưng nếu quyết định bản án đó có kháng cáo, được xem xét lại theo thủ tục phúc thẩm thì cũng chưa được coi là có hiệu lực pháp luật, chưa được coi là đã ly hôn”, Luật sư Cường chia sẻ thêm.
Theo quy định của luật hôn nhân và gia đình, vợ chồng có nghĩa vụ chung thủy, yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau. Bởi vậy, người đang có vợ, có chồng, chưa ly hôn mà lại có quan hệ yêu đương, "ngoài luồng" với người khác là hành vi ngoại tình.
Hành vi ngoại tình (có quan hệ với người thứ ba khi cuộc hôn nhân chưa kết thúc bằng bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật) là hành vi vi phạm hôn nhân và gia đình.
Nếu hành vi ngoại tình "công khai" ở dạng "chung sống như vợ chồng" thì người vi phạm sẽ bị áp dụng chế tài hành chính hoặc hình sự. Còn nếu hành vi ngoại tình chỉ ở dạng "yêu giấu": giấu diếm, lén lút thì hiện nay pháp luật không có chế tài xử lý mà chỉ người vi phạm chỉ bị xã hội cười chê, lên án.
Vụ việc giữa Shark Bình, diễn viên Phương Oanh và doanh nhân Đào Lan Hương nhận được sự quan tâm lớn từ dư luận. Chiều 26/8, Phương Oanh xác nhận đang hẹn hò với Shark Bình. Nữ diễn viên khẳng định khi đến với nhau, cô và Shark Bình vẫn độc thân.
Về phía Shark Bình, ông xác nhận với báo chí chuyện đang hẹn hò cùng diễn viên Phương Oanh, đã có cuộc sống độc thân gần 2 năm nay.
Shark Bình cho biết từ năm 2018, ông và doanh nhân Đào Lan Hương đã có nhiều trục trặc, mâu thuẫn trong đời sống. Do đó từ cuối năm 2018, họ đã ký đơn đồng thuận ly hôn, thỏa thuận và thực hiện xong việc chia tài sản, thời gian chăm sóc con cái để mỗi người có cuộc sống riêng.
Giữa năm 2020, cả hai không còn chung sống. “Chúng tôi đã thỏa thuận (miệng) với nhau rằng: trong thời gian ly thân bất kỳ ai cũng có thể nộp đơn đồng thuận ly hôn (đã ký) để chấm dứt tình trạng hôn nhân, mỗi bên có quyền tìm hiểu và có những mối quan hệ riêng.
Đến khi cảm thấy không thể cứu vãn thì tôi đã nộp đơn đồng thuận ly hôn ra tòa án nhân dân quận để chờ ra quyết định”, Thanh niên dẫn lời Shark Bình.
Theo ông, tình trạng độc thân của ông và doanh nhân Đào Lan Hương “được xác nhận và làm chứng bởi nhiều bạn bè, đồng nghiệp, gia đình hai bên”.
Tuy nhiên, thời điểm này, mạng xã hội xuất hiện thông tin từ phía doanh nhân Đào Lan Hương - vợ của Shark Bình. Cô khẳng định cả hai chưa ly hôn.
Mời đọc giả xem thêm: Cuộc sống hậu nghỉ chơi của bộ ba: Khoa Pug, Vương Phạm, Johnny Đặng
