Ngày 22/3, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP HCM ra quyết định trả tự do cho 4 tiếp viên hàng không xách 11 kg ma túy do chưa đủ căn cứ để xử lý hình sự.
Tuy nhiên, cơ quan điều tra cũng đã khởi tố vụ án "vận chuyển trái phép chất ma tuý" để làm rõ bản chất vụ việc, xử lý nghiêm các đối tượng liên quan.
Một số bạn đọc thắc mắc, trường hợp trong quá trình điều tra vụ án, nếu công an không xác định được đối tượng đã đưa ma túy cho 4 nữ tiếp viên hoặc đối tượng nhận, vụ án sẽ được giải quyết thế nào và quy định thời hạn điều tra vụ án hình sự là bao lâu?
Trao đổi với chúng tôi, Luật sư Trần Xuân Tiền, Trưởng Văn phòng Luật sư Đồng Đội, Đoàn luật sư TP Hà Nội, cho biết trong vụ việc này, qua lời khai và những chứng cứ thu thập được, kết quả điều tra nhận định hành vi của 4 tiếp viên chưa đủ căn cứ, không thoả mãn dấu hiệu cấu thành tội Vận chuyển trái phép chất ma tuý quy định tại Điều 250 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung 2017.
Do đó, việc cơ quan điều tra trả tự do cho 4 người này vào ngày 22/3 vừa qua là đúng quy định pháp luật.
Tuy nhiên, do phát hiện vụ việc có dấu hiệu của tội phạm nên cơ quan chức năng phải ra quyết định khởi tố vụ án hình sự căn cứ theo khoản 5 Điều 143 Bộ luật hình sự để điều tra làm rõ vụ việc.
Theo đó, cơ quan điều tra sẽ làm rõ đối tượng nào đã thực hiện hành vi mua bán trái phép chất ma tuý, làm căn cứ để khởi tố bị can.
Trong trường hợp cơ quan điều tra chưa xác định được đối tượng đưa ma tuý cho 4 nữ tiếp viên, căn cứ điểm a khoản 1 Điều 229 Bộ luật Tố tụng hình sự thì sẽ tạm đình chỉ điều tra vụ án hình sự với lý do chưa xác định được bị can hoặc không biết rõ bị can đang ở đâu nhưng đã hết thời hạn điều tra vụ án.
Về thời hạn điều tra vụ án hình sự, Điều 172 BLTTHS đã quy định rõ thời hạn điều tra cụ thể tương ứng với 4 loại tội phạm: tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Đối chiếu với các tình tiết và căn cứ vào khối lượng ma túy đã vận chuyển trong vụ việc trên, có thể thấy Tội vận chuyển trái phép chất ma túy theo Điều 250 BLHS có khung hình phạt cao nhất là tử hình, thuộc trường hợp tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Áp dụng quy định tại Điều 172 BLTTHS và Điều 250 BLHS, thời hạn điều tra đối với vụ việc nêu trên là không quá 4 tháng, tính từ khi khởi tố vụ án cho đến khi kết thúc điều tra.
Tuy nhiên, cơ quan điều tra có thể đề nghị Viện kiểm sát nhân dân có thẩm quyền gia hạn điều tra vụ án trong trường hợp cần gia hạn điều tra do tính chất phức tạp của vụ án. Theo đó, đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng có thể được gia hạn điều tra ba lần, mỗi lần không quá 4 tháng.
Ngoài ra, đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng mà thời hạn gia hạn điều tra đã hết nhưng do tính chất rất phức tạp của vụ án mà chưa thể kết thúc việc điều tra thì Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có thể gia hạn thêm một lần không quá 4 tháng.
Như vậy, thời hạn điều tra trong vụ việc này có thể kéo dài tới 20 tháng, phụ thuộc vào tính chất phức tạp/rất phức tạp và xét thấy cần gia hạn điều tra để làm rõ sự thật khách quan của các cơ quan có thẩm quyền.
Vì thế, nếu cơ quan chức năng không xác định được đối tượng đã đưa ma túy cho 4 nữ tiếp viên hoặc đối tượng nhận, tức là không xác định được bị can trong thời hạn điều tra vụ án (tối đa là 20 tháng) thì cơ quan điều tra phải ra quyết định tạm đình chỉ điều tra theo quy định tại khoản 1 Điều 299 Bộ luật tố tụng hình sự.
Luật sư Trần Xuân Tiền cho biết thêm, việc trả tự do cho 4 nữ tiếp viên hay việc tạm đình chỉ vụ án (khi hết thời hạn điều tra) không phải là tình tiết và căn cứ để khép lại vụ việc.
Bởi theo quy định tại Điều 235 Bộ luật tố tụng hình sự, cơ quan điều tra sẽ ra quyết định phục hồi điều tra đối với vụ án này trong trường hợp chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự (20 năm đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng) mà có lý do để hủy bỏ quyết định tạm đình chỉ điều tra.
“Mặt khác, nếu không có căn cứ chứng minh yếu tố lỗi cố ý, các nữ tiếp viên trong vụ việc có thể không bị truy cứu trách nhiệm về tội Vận chuyển trái phép chất ma túy, nhưng nếu có căn cứ xác định họ có hành vi vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, thì các tiếp viên vẫn sẽ bị xử lý, kỷ luật theo quy định của ngành hàng không và hãng hàng không Vietnam Airlines.
Đồng thời, cơ quan điều tra sẽ tiến hành xác minh, làm rõ giá trị của lô hàng, xem xét xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu như hành vi được xác định là buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới đến mức có thể truy cứu trách nhiệm hình sự”, luật sư nhận định.
Mời đọc giả xem thêm: Cuộc sống hậu nghỉ chơi của bộ ba: Khoa Pug, Vương Phạm, Johnny Đặng
