Mắc kẹt ở mức thu nhập trung bình
Dù đã điều chỉnh mức trần thu nhập để mở rộng đối tượng được mua nhà ở xã hội, quy định hiện hành vẫn khiến nhiều người thu nhập trung bình rơi vào tình thế “không đủ nghèo để được hỗ trợ, không đủ giàu để tự lo”. Theo Nghị định 100, người độc thân thu nhập không quá 15 triệu đồng/tháng, vợ chồng không quá 30 triệu đồng mới được xét mua nhà ở xã hội. Nhưng trong thực tế, phần lớn người làm công ăn lương ở thành thị lại nằm trong khoảng “trung gian”, vừa không thỏa mãn điều kiện hưởng chính sách mua nhà ở xã hội, vừa không đủ lực mua nhà thương mại.
Anh Lê Quang Huy, nhân viên kỹ thuật tại một công ty phần mềm ở quận Tân Phú (TP HCM), thu nhập mỗi tháng khoảng 16 triệu đồng. Anh cho biết từng nhiều lần tìm hiểu về chính sách nhà ở xã hội nhưng đều phải từ bỏ. “Tôi chỉ vượt ngưỡng đúng 1 triệu nhưng như vậy là đủ để bị loại. Trong khi nhà thương mại thì giá vượt xa khả năng chi trả của tôi,” anh Huy chia sẻ. Mỗi tháng, anh phải trả gần 5 triệu đồng tiền thuê trọ, chưa kể chi phí sinh hoạt, tiết kiệm chẳng được bao nhiêu.
Tương tự, chị Nguyễn Thu Giang - nhân viên kế toán tại một công ty xuất nhập khẩu ở Bình Thạnh cùng chồng có thu nhập tổng khoảng 31 triệu đồng/tháng, vừa vượt quy định 1 triệu đồng nên cũng không đủ điều kiện mua nhà ở xã hội. “Chúng tôi có con nhỏ, đang sống tạm trong căn phòng trọ gần 30m². Có lúc nghĩ, hay xin nghỉ việc vài tháng để đủ điều kiện thu nhập, nhưng đó là điều không thực tế,” chị Giang nói. Với mức lương hiện tại, vợ chồng chị cũng không thể vay ngân hàng quá 800 triệu, trong khi giá nhà dù cũ cũng đều vượt xa khả năng.
Còn với anh Bùi Đức Minh, tài xế công nghệ sống tại huyện Hóc Môn, thì câu chuyện lại là sự mơ hồ và rối rắm về thủ tục. “Tôi không rõ cách tính thu nhập bình quân ra sao, lúc đăng ký thì bị báo rớt do thu nhập không ổn định. Nhưng có lúc tôi chạy cả tháng kiếm chưa tới 13 triệu,” anh Minh nói. Theo anh, có một khoản tiết kiệm hơn 300 triệu và từng dự định vay thêm để mua căn hộ nhỏ vùng ven, nhưng khi nghe tới điều kiện và hồ sơ “quá phức tạp”, anh bỏ cuộc.
Giấc mơ mua nhà còn xa vời
Chia sẻ với báo VnExpress, ông Võ Hồng Thắng - Phó tổng giám đốc một công ty chuyên về bất động sản cho hay: Trong quý I năm nay, khu vực phía Nam đã tung ra thị trường gần 13.000 căn hộ, nhưng có đến 85% nguồn cung nằm trong phân khúc giá trên 75 triệu đồng/m². Riêng tại TP HCM, lượng căn hộ có giá dưới 40 triệu đồng/m² chỉ còn khoảng 300 căn, còn phân khúc từ 40 đến 70 triệu đồng/m² cũng chỉ có khoảng 1.000 căn, phần lớn còn lại đều có giá vượt xa mức này.
"Giá nhà tăng 6-11% chỉ trong quý đầu năm khiến người thu nhập trung bình từ 15-20 triệu đồng mỗi tháng ngày càng xa rời giấc mơ an cư," ông Thắng nhận định.
Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM – cho rằng trong năm ngoái, toàn thành phố chỉ có khoảng 6.000 căn hộ nhà ở xã hội và 1.600 căn hộ thương mại được mở bán. Đáng chú ý, không còn bất kỳ dự án nào có giá dưới 35 triệu đồng/m². Trong khi đó, lực lượng lao động trẻ, cán bộ, nhân viên tại TP HCM phải chờ đợi rất lâu mới có cơ hội tiếp cận nhà ở xã hội, còn những người có thu nhập trung bình lại không được hưởng ưu đãi, mà cũng không đủ năng lực tài chính để mua nhà thương mại.
Theo ông Châu, hiện nay Chính phủ đã có chính sách ưu đãi nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp và chương trình hỗ trợ tín dụng đối với người trẻ dưới 35 tuổi. Tuy nhiên, thực tế cho thấy có rất nhiều người thu nhập trung bình, đặc biệt là nhóm lần đầu tiên muốn sở hữu nhà ở bất kể ở độ tuổi nào đều có nhu cầu cấp thiết về nhà ở giá rẻ và cần được hỗ trợ tài chính. Điều này trở nên bức thiết hơn trong bối cảnh giá nhà đất liên tục leo thang.
Từ đó, ông Châu kiến nghị nên mở rộng diện được vay ưu đãi sang nhóm người lần đầu mua nhà, kể cả khi họ không thuộc diện được mua nhà ở xã hội. Đồng thời, cần xem xét bổ sung thêm các đối tượng thu nhập trung bình thấp, gồm cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang – những người hiện đang gặp khó khăn về chỗ ở nhưng chưa đủ điều kiện để được xếp vào diện hỗ trợ nhà ở xã hội.
