Khi Avatar 3 chính thức ra mắt, bộ phim không chỉ mang theo kỳ vọng khổng lồ của khán giả toàn cầu mà còn nhanh chóng trở thành tâm điểm tranh luận.
Thay vì sự đồng thuận tuyệt đối như phần phim đầu tiên từng tạo ra, tác phẩm mới của đạo diễn James Cameron lại chia người xem thành nhiều luồng ý kiến khác nhau. Có người choáng ngợp trước quy mô và kỹ thuật hình ảnh, nhưng cũng không ít khán giả cho rằng Avatar 3 đang lặp lại chính cái bóng của mình.
Được thực hiện song song với Avatar 2: Dòng chảy của nước và ra mắt sau ba năm chờ đợi, Avatar 3 tiếp tục khẳng định đẳng cấp công nghệ của James Cameron.
Trong bối cảnh điện ảnh rạp phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các nền tảng trực tuyến, bộ phim vẫn mang đến trải nghiệm thị giác hiếm có, với không gian Pandora sống động, quy mô hoành tráng và cảm giác nhập vai mà khó một tác phẩm nào khác thay thế được.
Tuy nhiên, chính lợi thế từng làm nên thương hiệu Avatar lại trở thành nguyên nhân gây tranh cãi. Nhiều khán giả cho rằng dù vẫn đứng ở đỉnh cao kỹ thuật, Avatar 3 không còn tạo ra cảm giác kinh ngạc như phần đầu tiên.
Nếu Avatar (2009) từng được xem là một bước ngoặt của điện ảnh thế giới, thì phần phim mới bị nhận xét là một tác phẩm chỉn chu nhưng thiếu đột phá, phản ánh rõ sự bão hòa thẩm mỹ của người xem hiện nay.
Về nội dung, Avatar 3 tiếp tục khai thác cuộc xung đột kéo dài giữa Jake Sully, gia đình anh và Đại tá Quaritch. Mạch truyện xoay quanh bi kịch gia đình, sự đe dọa từ kẻ thù cũ và những trận chiến sinh tồn quen thuộc trên Pandora.
Không ít ý kiến cho rằng cấu trúc kịch bản lặp lại mô-típ của Avatar 2 đó là gia đình bị đẩy vào thế bị động, xung đột leo thang, các nhân vật bị đe dọa rồi phản công trong trận chiến cuối.
Việc giới thiệu những bộ tộc và thế lực mới từng được kỳ vọng sẽ mở rộng thế giới Pandora theo hướng mới mẻ hơn. Tuy nhiên, trên thực tế, các yếu tố này chưa được khai thác đủ sâu để trở thành trung tâm của câu chuyện. Những xung đột về niềm tin, văn hóa hay sự đối lập giữa các bộ tộc chỉ xuất hiện ở mức gợi mở, khiến nhiều khán giả cảm thấy tiềm năng chưa được tận dụng trọn vẹn.
Dù không bị xem là một tác phẩm kém chất lượng, bộ phim vẫn bị nhận xét là quá an toàn, thiếu sự liều lĩnh trong cách kể chuyện. Mọi thứ đều hợp lý, mạch lạc, nhưng lại chưa đủ mới để tạo nên một dấu mốc đáng nhớ.
Dẫu vậy, không thể phủ nhận rằng Avatar 3 vẫn là một bộ phim được sinh ra dành cho rạp chiếu. Những trường đoạn hành động, không gian giả tưởng rộng lớn và mức độ đầu tư công phu tiếp tục khẳng định năng lực làm phim của James Cameron. Với nhiều khán giả, đây vẫn là tác phẩm đáng xem trên màn ảnh lớn, bất chấp những hạn chế về nội dung.
Sau Avatar 3, câu hỏi được đặt ra không chỉ là doanh thu, mà còn là hướng đi của cả loạt phim trong tương lai. Khi khán giả bắt đầu đòi hỏi nhiều hơn sự mới mẻ trong câu chuyện, thách thức lớn nhất của Avatar không còn nằm ở công nghệ, mà ở việc làm thế nào để kể một câu chuyện đủ khác biệt, đủ mạnh để thoát khỏi chính cái bóng huy hoàng mà nó từng tạo ra.