Avatar 5, phần phim khép lại thiên sử thi khoa học viễn tưởng do James Cameron kiến tạo, đang dần lộ diện với một hướng đi đủ sức làm thay đổi toàn bộ cách khán giả nhìn về thế giới Avatar. Thông tin được xác nhận từ cố nhà sản xuất Jon Landau cho biết, phần phim thứ năm sẽ có những phân đoạn diễn ra trên Trái Đất, không còn là lời đồn, mà là một chủ ý kể chuyện đã được đặt nền móng từ nhiều năm trước. Đây không chỉ là mở rộng bối cảnh, mà là mở rộng triệt để hệ tư tưởng của cả loạt phim.
Trong Avatar, Trái Đất luôn tồn tại như một "bóng ma": một hành tinh suy kiệt vì khủng hoảng môi trường, chiến tranh tài nguyên và sự tham lam của con người. Thế nhưng, Avatar 5 sẽ không biến Trái Đất thành một bức tranh u ám đơn sắc. Theo Jon Landau, bộ phim muốn phá vỡ cái nhìn nhị nguyên quen thuộc, nơi con người bị đồng nhất với tổ chức RDA, còn Na'vi được lý tưởng hóa như biểu tượng thuần khiết của thiên nhiên. Avatar 5 đặt mục tiêu cho khán giả thấy rằng cũng giống Pandora, Trái Đất là một thế giới của những lựa chọn đạo đức khác nhau: có tàn phá, nhưng cũng có hy vọng.
Trung tâm của cú chuyển hướng này là Neytiri, nhân vật lần đầu tiên được đưa ra khỏi "vùng an toàn" của Pandora. Hành trình đến Trái Đất của cô không đơn thuần là một chuyến đi không gian, mà là cú va chạm trực diện giữa hai hệ giá trị. Neytiri, người từng chứng kiến rừng thiêng bị thiêu rụi, biển cả bị xâm lấn, sẽ đối diện với chính nơi đã sinh ra những kẻ mang chiến tranh đến quê hương mình. Nhưng Avatar 5 không xây dựng chuyến đi ấy bằng cơn thịnh nộ thuần túy, mà bằng sự thức tỉnh: Neytiri sẽ nhìn thấy những con người không cầm súng, không khai thác, không xâm lược; những con người đang cố gắng cứu lấy hành tinh đã bị đẩy đến bờ vực.
James Cameron từng nhấn mạnh rằng Trái Đất trong Avatar 5 sẽ không bị khắc họa như một địa ngục hoàn toàn. Đó là một thế giới bị tàn phá bởi biến đổi khí hậu, nhưng vẫn còn mầm sống, vẫn còn khả năng đổi hướng nếu con người học được cách tôn trọng tự nhiên. Đây cũng chính là điểm then chốt trong triết lý kể chuyện của Avatar: thay vì say mê với sự sụp đổ, Cameron muốn khán giả tập trung vào khả năng cứu rỗi - cho cả Pandora lẫn Trái Đất.
Về mặt cấu trúc, Avatar 5 diễn ra song song với Avatar 4 sau một bước nhảy thời gian lớn, và được xác nhận là phần phim kết thúc câu chuyện bắt đầu từ Avatar 2: Dòng Chảy Của Nước. Những xung đột lớn được gieo mầm từ Avatar 3 và Avatar 4, bao gồm mối đe dọa mới vượt ra ngoài khuôn khổ "con người vs Na’vi", sẽ đạt cao trào ở phần năm. Cameron cũng cho biết Avatar 5 sẽ có người dẫn chuyện mới, không phải Jake Sully hay Lo'ak, cho thấy một góc nhìn hoàn toàn khác đang được chuẩn bị để khép lại saga.
Đáng chú ý, việc Neytiri đặt chân lên Trái Đất cũng đồng nghĩa với sự phát triển chiều sâu tâm lý chưa từng có cho nhân vật do Zoe Saldaña thủ vai. Từ biểu tượng của cơn phẫn nộ chính nghĩa, Neytiri trong Avatar 5 được định hình như nhân chứng của sự thật phức tạp: không phải mọi con người đều xấu, và không phải mọi Na'vi đều hoàn hảo. Đó là bước trưởng thành mang tính triết học, đưa Avatar vượt khỏi khuôn khổ một bom tấn sinh thái để trở thành câu chuyện về sự lựa chọn và trách nhiệm của các nền văn minh.
Avatar 5 hiện được Disney ấn định lịch phát hành vào ngày 19/12/2031, với điều kiện các phần trước tiếp tục đạt thành công thương mại. Nếu được thực hiện trọn vẹn, đây sẽ là lần đầu tiên vũ trụ Avatar quay ngược ống kính về chính "hành tinh xanh" của chúng ta, không phải để kết án, mà để đối thoại. Và trong cuộc đối thoại ấy, Trái Đất sẽ không còn là cái cớ cho thảm họa, mà trở thành câu hỏi lớn nhất mà James Cameron đặt ra cho khán giả toàn cầu: chúng ta sẽ chọn hủy diệt, hay chọn thay đổi?
