Vừa qua, CNN công bố một báo cáo khiến dư luận quốc tế quan tâm. Theo đó, khoảng 90% mẫu protein động vật và thực vật được kiểm tra đều phát hiện có vi nhựa.
Điều này đồng nghĩa, từ thịt cá, hải sản cho tới các sản phẩm nông nghiệp, con người đang vô tình hấp thụ nhựa vào cơ thể hằng ngày.
Trong đó, hải sản - nhóm thực phẩm giàu dinh dưỡng, được ưa chuộng tại Việt Nam lại là đối tượng có tỷ lệ nhiễm vi nhựa cao. Nhiều nghiên cứu quốc tế cho thấy tôm, hàu cùng các loại thủy sản khác có nguy cơ trở thành “nguồn nạp” nhựa trực tiếp cho người tiêu dùng.
Hàu: “Kho chứa” vi nhựa tự nhiên
Không chỉ tôm, hàu và các loài thân mềm như vẹm, sò điệp cũng được ghi nhận có mật độ vi nhựa cao. Nghiên cứu của Đại học Hull (Anh) cho thấy, hàu có lượng hạt nhựa trên mỗi gram thịt vượt xa cua và nhiều loại giáp xác khác.
Đặc biệt, các mẫu hàu thu thập tại vùng biển châu Á, trong đó có Việt Nam, thường bị đánh giá là có mức nhiễm nặng. Công trình khoa học năm 2020 của Giáo sư Francisca Ribeiro (Đại học Queensland, Australia) cũng khẳng định: vi nhựa hiện diện phổ biến trong hàu, bất kể nguồn khai thác.
Tôm: Món ăn quen thuộc nhưng chứa nhiều hạt nhựa
Tôm vốn sống bằng cách lọc sinh vật phù du, nơi tập trung lượng lớn vi nhựa trôi nổi trong đại dương. Chính cơ chế này khiến chúng dễ dàng tích tụ hạt nhựa trong cơ thể. Không chỉ vậy, quá trình bảo quản, vận chuyển bằng bao bì nhựa còn góp phần làm tăng nguy cơ nhiễm bẩn.
Một công bố trên tạp chí Environmental Research từng gây chú ý khi cho biết, tôm tẩm bột chiên có thể chứa trung bình hơn 300 mảnh vi nhựa trong mỗi khẩu phần.
Với thói quen tiêu thụ tôm chiên, tôm rang muối hay tôm hấp phổ biến tại Việt Nam, lượng vi nhựa xâm nhập vào cơ thể qua món ăn này không hề nhỏ.
Nhiều nghiên cứu khác chỉ ra, vi nhựa không dừng lại ở các loài tôm, hàu. Cá mòi, mực, cua xanh hay thậm chí cá nuôi như cá trê, cá mú cũng chứa hàng trăm hạt nhựa trong mỗi khẩu phần. Báo cáo của NutritionFacts.org ghi nhận, 300 gram thịt cá có thể mang theo hàng trăm mảnh vi nhựa và đây là một con số đáng lo ngại.
Điều đáng chú ý, so sánh giữa thịt hải sản và thịt trên cạn (như gà, lợn, bò), sự khác biệt về mức độ nhiễm không quá lớn. Điều này cho thấy nhựa đã lan rộng ra toàn bộ hệ thống thực phẩm, không còn giới hạn ở môi trường biển.
Giảm thiểu nguy cơ từ vi nhựa, bắt đầu từ thói quen ăn uống
Các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, người tiêu dùng vẫn có thể chủ động giảm thiểu rủi ro từ vi nhựa thông qua lựa chọn và chế biến thực phẩm:
Rửa kỹ trước khi chế biến để loại bỏ vi nhựa bám trên bề mặt.
Ưu tiên thực phẩm tươi sống, hạn chế đồ đông lạnh, chế biến sẵn hay thức ăn nhanh.
Chọn mua sản phẩm từ nguồn rõ ràng, tránh hải sản đánh bắt ở vùng biển ô nhiễm.
Giảm sử dụng bao bì nhựa một lần trong bảo quản, thay thế bằng thủy tinh, inox hay vật liệu sinh học an toàn.
Vi nhựa đang âm thầm len lỏi vào bữa cơm gia đình, trở thành mối lo ngại toàn cầu. Việc nhận diện sớm và thay đổi thói quen ăn uống không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe mỗi cá nhân mà còn góp phần tạo ra môi trường sống an toàn hơn trong tương lai.
Xem thêm: 3 loại cá chỉ đánh bắt ngoài tự nhiên, ăn ngon lại tốt, đi chợ gặp phải mua ngay
