Trong nhiều thập kỷ, nhạc phim thường đứng sau ánh đèn sân khấu, đóng vai trò bổ trợ cho câu chuyện hơn là tạo dựng bản sắc riêng trên thị trường âm nhạc. Nhưng sự xuất hiện của Golden, ca khúc nhạc phim hoạt hình KPop Demon Hunters của Netflix đã đánh dấu một bước ngoặt: nhạc phim đang chuyển mình thành một thực thể độc lập, cạnh tranh trực tiếp với các sản phẩm pop thương mại. Việc Golden leo lên vị trí số 1 Billboard Hot 100 không chỉ là một thắng lợi bất ngờ cho một ca khúc “sinh ra trong phim”, mà còn cho thấy sự thay đổi sâu sắc trong cách khán giả tiêu thụ âm nhạc, quyền lực của nền tảng phân phối và cấu trúc mới của ngành công nghiệp giải trí.
Nhạc phim vươn lên thành hiện tượng pop toàn cầu
Với sự thể hiện của bộ ba Audrey Nuna, Ejae và Rei Ami, Golden khởi đầu ở vị trí 81 trên Billboard Hot 100 ngày 5/7, rồi tăng tốc mạnh mẽ để vươn thẳng lên vị trí quán quân. Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt của nhạc số và sự áp đảo của các tên tuổi lớn, mức tăng bậc này là điều hiếm thấy. Điểm đáng nói hơn: Golden không phải sản phẩm từ một nhóm idol thực sự mà là nhạc phim của một bộ phim hoạt hình. Thành công ấy chỉ có thể lý giải bởi sự hội tụ của ba yếu tố: tiêu chuẩn âm nhạc được sản xuất theo chuẩn K-pop, sức mạnh phân phối của Netflix và hành vi tiêu thụ âm nhạc thời đại streaming.
Trong bối cảnh K-pop đã trở thành một hệ sinh thái văn hóa với fandom toàn cầu, thành công của Golden cho thấy sức ảnh hưởng của thể loại này không còn phụ thuộc vào danh tiếng của nghệ sĩ thật. Đây là ca khúc thứ chín của K-pop đứng đầu Billboard Hot 100 và là bài hát đầu tiên của một nhóm giọng nữ liên quan đến K-pop đạt cột mốc này. Không chỉ dừng lại ở Mỹ, Golden tiếp tục đứng đầu bảng xếp hạng đĩa đơn tại Anh, thị trường khó tính bậc nhất, trở thành bài K-pop thứ hai làm được điều này sau Gangnam Style. Điều đó khẳng định: K-pop giờ đây không chỉ là một dòng nhạc của Hàn Quốc, mà đã trở thành ngôn ngữ âm nhạc toàn cầu.
Trong tuần đầu tiên, Golden thu về gần 32 triệu lượt nghe chính thức, con số khổng lồ đối với một ca khúc không xuất phát từ nghệ sĩ ngoài đời. Điều này cho thấy một thực tế rõ ràng: chỉ cần một nền tảng lớn như Netflix tiếp cận hàng triệu người xem ngay từ ngày phát hành, cộng đồng người hâm mộ sẽ nhanh chóng biến một bài nhạc phim thành hiện tượng mạng xã hội.
Cơ chế lan truyền cũng không mới: người xem cắt clip, tạo meme, đăng trích đoạn lên TikTok, rồi kéo theo hàng triệu lượt tìm kiếm bài hát. Nhưng sự trùng khớp giữa thời điểm phim ra mắt, nền tảng phát trực tuyến bùng nổ và mô hình fandom của K-pop đã khiến tốc độ lan truyền của Golden trở nên đột biến.
Một câu chuyện thành công đa nền tảng
Không thể bỏ qua yếu tố cộng hưởng giữa phim và âm nhạc. KPop Demon Hunters nhanh chóng trở thành bộ phim hoạt hình được xem nhiều nhất trên Netflix kể từ ngày phát hành, góp phần tạo ra bệ phóng hoàn hảo cho nhạc phim. Đồng thời, việc Golden trở thành hiện tượng âm nhạc lại càng kéo người xem quay trở lại bộ phim. Đó là sự cộng hưởng hai chiều hiếm thấy trong thị trường giải trí, nơi âm nhạc và điện ảnh đều đóng vai trò là “cửa ngõ” để khám phá lẫn nhau.
Mô hình này cho thấy Netflix đang nhìn thấy tiềm năng lớn trong việc biến IP (trí tuệ sở hữu) thành tài sản đa dạng hóa doanh thu, từ xem trực tuyến, streaming nhạc đến thương mại hóa sản phẩm phụ.
Điều quan trọng nhất để Golden trở thành một hit không nằm ở “may mắn lan truyền”, mà ở chất lượng âm nhạc đạt chuẩn K-pop. Ca sĩ Ejae, người đồng sáng tác đã mang vào đó kỹ thuật hòa âm hiện đại, âm thanh synth đặc trưng và cấu trúc pop bắt tai quen thuộc của thị trường. Chính tính chân thực này khiến khán giả quên rằng bài hát chỉ là một “sản phẩm hư cấu”.
Sản xuất nghiêm túc tạo ra sự tin tưởng. Tin tưởng tạo ra fandom. Fandom tạo ra lượt stream. Và lượt stream tạo ra hit.
Dấu hiệu mạnh mẽ nhất để chứng minh đây không phải hiện tượng đơn lẻ là việc bài hát thứ hai của phim, Your Idol cũng lọt vào Billboard Hot 100 và đạt hạng 8. Điều này cho thấy các nhà làm phim không chỉ tạo ra một bài hit mà xây dựng cả một vũ trụ âm nhạc có giá trị thương mại. Khi nhiều ca khúc trong cùng một IP có thể lọt bảng xếp hạng, điều đó mở ra mô hình kinh doanh hoàn toàn mới cho ngành phim ảnh.
Netflix trở thành “đòn bẩy văn hóa” mới của âm nhạc toàn cầu
Nếu radio từng là cánh cửa đưa âm nhạc đến đại chúng trong thế kỷ 20, thì Netflix đang làm điều tương tự cho âm nhạc thế kỷ 21. Khi một bộ phim lọt vào Top thịnh hành toàn cầu của Netflix, nó lập tức trở thành một sản phẩm văn hóa có tần suất tiếp cận hàng chục triệu người, vượt xa năng lực quảng bá truyền thống của một hãng đĩa.
Sự lan tỏa ấy không chỉ đến từ lượt xem, mà còn từ đoạn cắt lan truyền trên TikTok, meme văn hóa, playlist được người dùng tự tạo, thuật toán đề xuất nhạc. Điều này chứng minh: phân phối giờ đây quan trọng chẳng kém chất lượng âm nhạc.
Sự thăng hoa của Golden đang được xem như mô hình chuẩn mới cho ngành công nghiệp giải trí: tạo ra sản phẩm âm nhạc đạt chuẩn thương mại tích hợp vào một vũ trụ phim tận dụng nền tảng streaming có sức lan tỏa toàn cầu và khuyến khích fandom lan truyền.
Chiến lược này, được gọi là “IP-to-Chart”, đang thay đổi cách các hãng phim, hãng đĩa và nền tảng streaming vận hành. Thay vì coi nhạc phim là sản phẩm phụ, họ đầu tư vào những bài hát có khả năng đứng ngang hàng với các bản hit thị trường.
Ảnh hưởng lan rộng đến toàn bộ hệ sinh thái giải trí
Đối với khán giả, xu hướng này mang đến trải nghiệm phong phú hơn khi phim, âm nhạc, mạng xã hội, concert ảo kết hợp thành một hành trình thống nhất.
Đối với studio và nền tảng, đây là lời nhắc nhở rằng đầu tư vào âm nhạc chất lượng cao ngay từ khâu sản xuất là khoản đầu tư sinh lời.
Đối với ngành âm nhạc, nhạc phim trở thành nguồn doanh thu mới với cơ hội hợp tác sáng tác, cấp phép và ra mắt nghệ sĩ hư cấu.
Đối với thương hiệu, đây là bối cảnh hoàn hảo để triển khai chiến lược marketing dựa trên nội dung văn hóa.
Nghệ sĩ hư cấu có thay thế nghệ sĩ thật trong tương lai?
Xu hướng này còn mở ra những khả năng thú vị như: concert dàn dựng hoặc concert 3D của nhân vật hư cấu, playlist tự động tạo theo từng phim/sê-ri, các gói âm nhạc độc quyền trong ứng dụng Netflix, hoạt động remix dành cho fan, mô hình franchise âm nhạc đa dạng như K-pop. Như vậy, ranh giới giữa nghệ sĩ thật và nghệ sĩ hư cấu sẽ ngày càng nhạt nhòa.
Hiện tượng Golden cho thấy: trong thời đại streaming, quyền lực của khán giả và sức mạnh của nền tảng phân phối có thể biến một bài hát hư cấu thành hit thật. Đây không còn là sự bất ngờ nhất thời, mà là tín hiệu của một mô hình văn hóa mới, nơi phim ảnh, âm nhạc và mạng xã hội hợp lưu thành một chuỗi giá trị duy nhất.
Và khi những yếu tố ấy kết hợp đúng lúc, đúng cách, một bài hát từ thế giới hoạt hình cũng có thể làm rung chuyển những bảng xếp hạng lớn nhất thế giới, và định nghĩa lại tương lai của âm nhạc đại chúng.
