Năm 2005, trong đêm Gala mừng Tết Nguyên đán của Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV), tiết mục múa “Phật bà nghìn tay” xuất hiện như một khoảnh khắc mang tính biểu tượng. Trên sân khấu, 21 vũ công khiếm thính, khiếm ngôn hòa vào nhau bằng những động tác chuẩn xác tuyệt đối, tạo nên hình ảnh vừa linh thiêng vừa mềm mại, như ánh sáng Phật lan tỏa trong không gian. Ở vị trí trung tâm, Thái Lệ Hoa, vũ công dẫn đầu chỉ bằng ánh mắt tĩnh lặng và dáng hình thanh thoát đã chạm tới trái tim của hàng trăm triệu khán giả, trở thành gương mặt nghệ thuật khó quên của một thế hệ.
Sau ánh hào quang ấy, cô gái lớn lên trong thế giới không âm thanh nhanh chóng được công chúng cả nước biết đến. Danh tiếng không chỉ mang lại sự ngưỡng mộ, mà còn kéo theo một cuộc theo đuổi kéo dài suốt tám năm của một doanh nhân giàu có người Malaysia. Thế nhưng, hơn hai thập kỷ nhìn lại, con đường mà Thái Lệ Hoa lựa chọn, rẽ khỏi sự hào nhoáng vật chất đã tạo nên một cuộc đời sâu sắc, bền bỉ và đầy cảm hứng.
Ít ai biết rằng, hành trình đến với nghệ thuật múa của Thái Lệ Hoa khởi đầu bằng mất mát. Năm lên hai, một cơn sốt cao cùng tác dụng phụ của thuốc đã cướp đi thính giác của cô vĩnh viễn. Gia đình đưa cô chạy chữa khắp nơi nhưng mọi nỗ lực đều bất thành. Thế giới quanh cô chìm vào im lặng. Bước ngoặt chỉ đến khi cô theo học tại Trường Khiếm thính và Câm Nghi Xương. Trong một buổi học nhịp điệu, giáo viên đặt chiếc loa lớn xuống sàn, bật âm lượng tối đa để rung động truyền qua mặt đất. Từ lòng bàn chân, Tai Lihua lần đầu “nghe” được âm nhạc bằng cơ thể. Khoảnh khắc ấy đã gắn chặt cuộc đời cô với múa.
Để theo kịp nhịp điệu, Thái Lệ Hoa phải nỗ lực gấp nhiều lần người bình thường. Cô dùng làn da để cảm nhận rung động, dùng đôi mắt để quan sát từng cử động tay của giáo viên, lặp đi lặp lại động tác đến khi cơ thể ghi nhớ. Năm 15 tuổi, cô giành giải nhất với vai trò vũ công chính tại Liên hoan Nghệ thuật Người khuyết tật tỉnh Hồ Bắc, mở ra cánh cửa đến những sân khấu lớn hơn.
Năm 2000, khi 23 tuổi, Thái Lệ Hoa đứng trên sân khấu Carnegie Hall (New York). Màn múa solo “Tinh thần chim công” của cô nhận tràng pháo tay kéo dài năm phút, và hình ảnh ấy trở thành bức ảnh hiếm hoi đại diện cho múa Trung Quốc được trưng bày tại đây. Chính từ sân khấu quốc tế này, cô lọt vào tầm ngắm của một doanh nhân Malaysia giàu có. Suốt tám năm, ông không chỉ theo dõi các buổi diễn, tặng hoa, nhẫn kim cương, quà xa xỉ, mà còn cho con trai học ngôn ngữ ký hiệu, thậm chí theo sát các chuyến lưu diễn của cô. Trước sự theo đuổi đầy hào nhoáng ấy, Thái Lệ Hoa vẫn giữ sự tỉnh táo hiếm có. Cô trả lại tất cả quà tặng chưa từng mở và viết thư từ chối: bà được yêu mến trên sân khấu, nhưng ngoài đời chỉ là một người phụ nữ khiếm thính bình thường, cần một trái tim biết lắng nghe.
Người thực sự “nghe” được nhịp tim cô đã xuất hiện sớm hơn. Năm 1995, tại một hoạt động dành cho người khuyết tật, Thái Lệ Hoa gặp Li Chun, sinh viên mới tốt nghiệp Đại học Khoa học và Công nghệ Hoa Trung. Không giàu có, không biết ngôn ngữ ký hiệu, anh mang theo giấy bút để trò chuyện, kiên nhẫn đợi cô sau giờ tập, tự tạo ra những ký hiệu riêng chỉ hai người hiểu. Suốt hơn bảy năm, họ viết cho nhau hàng trăm bức thư, chất đầy hai hộp thiếc, nơi sự thấu cảm lớn dần theo từng con chữ.
Năm 2003, họ tổ chức đám cưới giản dị tại hội trường Liên đoàn Người khuyết tật. Không xe sang, không phô trương, chỉ có phông nền trắng và những tràng vỗ tay bằng ngôn ngữ ký hiệu. Sau hôn nhân, Li Chun trở thành hậu phương vững chắc, chăm lo sinh hoạt để vợ toàn tâm cho nghệ thuật. Đổi lại, Thái Lệ Hoa chưa từng rời xa lý tưởng ban đầu: cống hiến cho cộng đồng người khuyết tật.
Năm 2008, cô đảm nhận vị trí lãnh đạo Đoàn Nghệ thuật Biểu diễn Người khuyết tật Trung Quốc, chuyển từ ánh đèn sân khấu sang công việc quản lý. Cô thúc đẩy thành lập trường học trực thuộc đoàn, xây dựng lớp học có sàn rung cho trẻ khiếm thính, giáo trình chữ nổi và sách nói cho trẻ khiếm thị, cùng các phòng phục hồi chức năng chuyên biệt.
Với vai trò Ủy viên CPPCC toàn quốc, Thái Lệ Hoa kiên trì vận động cho giáo dục đặc biệt và hạ tầng tiếp cận. Tại lễ khai mạc Paralympic mùa đông Bắc Kinh 2022, hình ảnh cô dẫn dắt nghệ sĩ khuyết tật “hát” quốc ca bằng ngôn ngữ ký hiệu đã khiến hàng triệu khán giả xúc động.
Ở tuổi 49, dù đầu gối tổn thương vì năm tháng múa, Thái Lệ Hoa vẫn gắn bó với phòng tập, sống giản dị bên chồng con. Từ một cô bé câm lặng đến biểu tượng nghệ thuật và nhà hoạt động xã hội, cuộc đời cô chứng minh rằng giá trị lớn nhất không nằm ở vật chất, mà ở khả năng dùng chính cơ thể mình để viết nên tình yêu, niềm tin và hy vọng cho người khác.
